اسلام شناسی و پاسخ به شبهات: دفاع از اسلام و پیامبر صلی الله علیه واله صفحه 539

1- 1008. سوره حدید، آیه 4.

2- 1009. سوره علق، آیه 14.

3- 1010. سوره انفال، آیه 59.

4- 1011. سوره فجر، آیه 14.

که در زمانی با فراز و نشیب های گوناگون فرود آمده است. در طول دوران نزول قرآن، مسلمانان در وضعیت های بسیار متفاوت می زیستند، گاه در تنگدستی بی مانند، و گاه بر اریکه حکومت، گاه زیر فشار خویش و بیگانه و گاه محبوب قلب های همگان. امّا با این همه تفاوت، قرآن کریم از همگونی و هماهنگی ویژه ای برخوردار است، و لذا در این باره می فرماید: { لَوْ کانَ مِنْ عِنْدِ غَیرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِیهِ اخْتِلافاً کَثِیراً}؛(1) «اگر از سوی غیر خدا بود، اختلاف فراوانی در آن می یافتید.»

نظام حقوق بشر که برگرفته شده از اندیشه و خواست های متفکّران بشری یا دولت ها و ملت ها است، همواره دارای اختلاف و ناسازگاری درونی است. آنچه در طول چند دهه اخیر از سوی «سازمان ملل» و ارکان آن صادر شده، هرگز از هماهنگی و یکدستی برخوردار نبوده است، و به همین جهت یکی از دلایل شکست و ناکامی آن به شمار می رود.

5 - اعطای ابزار سنجش

از دیگر ویژگی های برجسته نظام حقوق بشر در اسلام این است که انسان را در میان انبوهی از کلیات حقوقی بدون ابزار سنجش و تشخیص رها نکرده است. انسان در هر عرصه ای نیازمند ابزاری برای تشخیص درست از نادرست و حق از باطل است.

بهترین نظام حقوقی آن است که ابزار این تشخیص را به تناسب مختصّات خود برگزیند و به پیروانش عرضه کند. اگر این تناسب رعایت نگردد ارائه آن ابزارها چندان کارساز نخواهد بود. از این گذشته چنین ابزاری هنگامی سودمند و کار گشاست که همواره و در هر وضعیتی با انسان همراه باشد.

قرآن کریم و اهل بیت علیهم السلام ابزار سنجش در نظام حقوق بشر اسلامی را به انسان معرفی کرده اند. نظام حقوقی با روح و جان انسان پیوند دارد، از این رو شناخت ابزار