اسلام شناسی و پاسخ به شبهات: دفاع از اسلام و پیامبر صلی الله علیه واله صفحه 549

1- 1016. ر.ک: مسالک الافهام، شهید ثانی، ج 15، ص 18 ؛ کافی، ج 7، ص 246و247، ح 8.

2- 1017. جواهر الکلام، ج 41، ص 595.

3- 1018. سوره بقره، آیه 228.

4- 1019. همان.

همچنین در مسأله «طلاق» و انحلال زوجیت تفاوت هایی است که با ماده یاد شده تطابق ندارد.

ماده هجدهم

در ماده 18 حقوق بشر آمده است: «هر کس حق دارد که از آزادی فکر، وجدان و مذهب بهره مند شود. این حقّ متضمّن آزادی تغییر مذهب یا عقیده و همچنین متضمن آزادی اظهار عقیده و ایمان می باشد، و نیز شامل تعلیمات مذهبی و اجرای مراسم دینی است. هر کس می تواند از این حقوق منفرداً یا مجتمعاً به طور خصوصی یا به طور عمومی برخوردار باشد».

نقد: آزادی مذهب با این وسعت که در این ماده مطرح شده، ناشی از دید بی پایه بودن مذهب و عقیده دینی است. این دیدگاه، مذهب و عقاید دینی را برخاسته از عرف و عادات مردمی (به ویژه زندگی بدوی و قبایلی) می داند، لذا به دین و آیین مذهبی همان ارج را می نهد که به عادات و رسوم محلی انسان ها ارج نهاده است، از این رو تغییر عرف و عادت را یک امر طبیعی و خواسته مردمی می داند.

ولی دیدگاه اسلام که برای آیین های مذهبی اصالت و ریشه وحیانی قائل است، نظریه فوق را کاملاً مردود می شمرد.

اسلام گرچه به دیگر ادیان آسمانی با دید احترام می نگرد و برای پیروان مذاهب دیگر آزادی نسبی قائل است ولی این بدان معنا نیست که اصالت کنونی آن ادیان را پذیرفته باشد و در حقوق و مزایا به طور کامل با مسلمانان برابر باشند. گرچه همزیستی مسالمت آمیز و برخورداری از تمامی حقوق دیگر شهروندان مسلمان را برایشان قائل است، ولی نه به طور کامل. مثلاً یک مسلمان حق ندارد دین اسلام را ترک گوید؛ به ویژه اگر جنبه توهین و تضعیف اسلام و یک گونه مبارزه منفی علیه اسلام به شمار آید، که در فقه با عنوان «مرتدّ» مطرح است و احکام مخصوص به خود را دارد.