اسلام شناسی و پاسخ به شبهات: دفاع از اسلام و پیامبر صلی الله علیه واله صفحه 66

1- 158. شرح مواقف، ج 6، ص 202.

2- 159. اسفار، ج 7، ص 84.

3- 160. سوره آل عمران، آیات 190و191.

و نیز می فرماید: { وَما خَلَقْنَا السَّماءَ وَالْأَرْضَ وَما بَینَهُما باطِلاً}؛(1) «ما آسمان ها و زمین و آنچه را میان آن هاست بیهوده نیافریدیم.»

و می فرماید: { وَما خَلَقْنَا السَّماواتِ وَالْأَرْضَ وَما بَینَهُما لاعِبِینَ ؛(2) «و ما آسمان ها و زمین و آنچه میان آن دو است را به بازی [و بی هدف نیافریدیم.»

و نیز می فرماید: { أَ وَلَمْ یتَفَکَّرُوا فِی أَنْفُسِهِمْ ما خَلَقَ اللَّهُ السَّماواتِ وَالْأَرْضَ وَما بَینَهُما إِلاَّ بِالْحَقِ ّ}؛(3) «آیا آنان با خود نیندیشیدند که خداوند، آسمان ها و زمین و آنچه را میان آن دو است، جز به حق نیافریده است؟!»

و نیز می فرماید: { أَ فَحَسِبْتُمْ أَنَّما خَلَقْناکُمْ عَبَثاً وَأَنَّکُمْ إِلَینا لا تُرْجَعُونَ ؛(4) «آیا گمان کردید شما را بیهوده آفریده ایم، و به سوی ما باز نمی گردید؟»

و نیز می فرماید: { أَ یحْسَبُ الْإِنْسانُ أَنْ یتْرَکَ سُدی ؛(5) «آیا انسان گمان می کند بی هدف رها می شود؟!»

غایتمندی افعال الهی در روایات

1 - امام رضاعلیه السلام می فرماید: «ان سأل سائل فقال: هل یجوز ان یکلّف الحکیم عبده فعلاً من الأفاعیل لغیر علّه و لامعنی؟ قیل له: لایجوز ذلک، لانّه حکیم غیر غائب و لاجاهل»؛(6) «اگر کسی سؤال کند و بگوید: آیا جایز است که شخص حکیم بنده اش را به کاری از کارها بدون علّت و جهتی تکلیف کند؟ به او گفته می شود: این تکلیف جایز نیست؛ زیرا او حکیمی است که نه غایب است و نه جاهل.»

2 - امام صادق علیه السلام در پاسخ این سؤال که «چرا خداوند بندگان را آفرید؟» می فرماید: «انّ اللَّه تبارک و تعالی لم یخلق الخلق عبثاً و لم یترکهم سدی، بل خلقهم لإظهار قدرته