تمثیلات قرآن‌ صفحه 105

یکی پس از دیگری فاسد می‌سازد و از صلاحیّت داشتن آن آثار صالحی که از هر کس توقعش می‌رود ساقط می‌کند و آن آثار صالح عبارتست از اینکه هر فرد از افراد جامعه با فرد دیگر بیامیزد و در کمال اطمینان خاطر و سلامتی از هر خطری با او یکی شود ... امّا اگر در اثر غیبت و بدگوئی من، دیگری از او بدش بیاید و او را فردی معیوب بپندارد به همین مقدار با او قطع رابطه می‌کند و این قطع رابطه را هر چند اندک باشد وقتی در بین همه افراد جامعه در نظر بگیریم، آن وقت می‌فهمیم که چه خسارت بزرگی به ما وارد آمده، پس در حقیقت عمل غیبت و این بلای جامعه سوز بمنزله خوره‌ایست که در بدن شخص راه می‌یابد و اعضای او را یکی پس از دیگری بخورد، تا جائی که به کلّی رشته حیاتش را قطع سازد.

... پس غیبت در حقیقت ابطال هویت و شخصیّت اجتماعی افراد است که خودشان از جریان اطلاعی ندارند و خبر ندارند که دنبال سرشان چه چیزها می‌گویند و اگر خبر داشته باشند و از خطری که این کار برایشان دارد اطلاع داشته باشند از آن احتراز می‌جویند و نمی‌گذارند پرده‌ای را که خدا روی عیوبشان انداخته به دست دیگران پاره شود، چون خدای سبحان این پرده پوشیها را بدین منظور کرده که حکم فطری بشر مجری گردد. یعنی اینکه فطرت بشر او را وا می‌داشت تا به زندگی اجتماعی تن در دهد، این غرض حاصل شود و افراد بشر دور هم جمع شوند، با یکدیگر تعاون و معاضدت داشته باشند وگرنه اگر این پرده پوشی خدای تعالی نبود، با در نظر گرفتن اینکه هیچ انسانی منزّه از تمامی عیوب نیست هرگز اجتماعی تشکیل نمی‌شد.» «1»

3- قساوت قلب‌

قرآن کریم در ترسیم و توصیف دلهائی که از مواعظ و عبرتها تأثیر نپذیرفته و در برابر آیات الهی خاضع نمی‌شوند، آنها را به سنگهای خارا و بلکه سخت‌تر از آن تشبیه نموده (1). تفسیر المیزان، ج 18، ص 512 و 513، با تلخیص.