تمثیلات قرآن‌ صفحه 109

4- علم بی‌عمل‌

بدون شک تحصیل علم، مشکلات فراوانی دارد، ولی این مشکلات هر قدر باشد در برابر برکات حاصل از علم ناچیز است. بیچارگی انسان روزی خواهد بود که زحمت تحصیل علم را بر خود هموار کند امّا چیزی از برکاتش عائد او نشود.

قرآن کریم در به تصویر کشیدن حال چنین کسانی که عمری را به فراگرفتن علوم و اصطلاحاتی چند اختصاص داده‌اند لیکن از آن بهره‌ای در جهت رشد و کمال نبرده‌اند آنها را به الاغ بارکشی تشبیه نموده که باری از کتابهای نفیس را بر دوش می‌کشد ولی از کتاب چیزی جز سنگینی آن را احساس نمی‌کند و برایش تفاوت ندارد که سنگ و چوب بر پشت دارد یا کتابهایی که دقیقترین اسرار آفرینش و مفیدترین برنامه‌های زندگی در آن است.

مَثَلُ الَّذِینَ حُمِّلُوا التَّوْراةَ ثُمَّ لَمْ یَحْمِلُوها کَمَثَلِ الْحِمارِ یَحْمِلُ أَسْفاراً بِئْسَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیاتِ اللَّهِ وَ اللَّهُ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ «1» «کسانی که مکلّف به تورات شدند ولی حقّ آن را ادا نکردند، مانند دراز گوشی هستند که کتابهایی حمل می‌کنند، قومی که آیات الهی را تکذیب کردند مثال بدی دارند، و خداوند جمعیت ظالمان را هدایت نمی‌کند.»

«منظور از کسانی که تورات تحمیلشان شد (و به آنان تعلیم داده شده) ولی آن را حمل نکردند، یهودیانی است که خدا تورات را بر پیامبر آنان موسی علیه السّلام نازل کرد، او معارف و شرایع آن را تعلیمشان داد، ولی رهایش کردند، و به دستورات آن عمل ننمودند، لذا خدایتعالی برایشان مثلی زد، به خرانی تشبیه کرد که کتابهایی بر آن بار شده، و خود خر هیچ آگاهی از معارف و حقایق آن کتابها ندارد و در نتیجه از حمل آن کتابها چیزی جز خستگی برایش نمی‌ماند.» «2» (1). جمعه/ 5.

(2). تفسیر المیزان، ج 19، ص 537.