تمثیلات قرآن‌ صفحه 147

2- تمثیل علم نامحدود و بی‌نهایت الهی‌

قُلْ لَوْ کانَ الْبَحْرُ مِداداً لِکَلِماتِ رَبِّی لَنَفِدَ الْبَحْرُ قَبْلَ أَنْ تَنْفَدَ کَلِماتُ رَبِّی وَ لَوْ جِئْنا بِمِثْلِهِ مَدَداً «1» «بگو اگر دریاها برای (نوشتن) کلمات پروردگارم مرکّب شوند، دریاها پایان می‌گیرند پیش از آنکه کلمات پروردگارم پایان یابد، هر چند همانند آن (دریاها) را به آن اضافه کنیم.»

قرآن مجید در اینجا برای مجسّم ساختن عدد بی‌نهایت، و نزدیک ساختن معنی علم بی‌پایان خدا و گستردگی فوق‌العاده جهان هستی به افکار ما، در اینجا به بیان بسیار فصیح و بلیغی دست زده است و از اعداد زنده و جاندار استفاده کرده.

عدد زنده آن است که فکر ما را به همراه خود تا آنجا که پیش می‌رود ببرد و واقعیّت را آنچنان که هست در نظرها تجسّم بخشد، روح داشته باشد، عظمت داشته باشد و زبان داشته باشد.

قرآن به جای اینکه بگوید مخلوقات خداوند در پهنه هستی از عددی که یکصد کیلومتر صفر در کنار آن باشد فوق‌العاده بیشتر است، می‌گوید: اگر تمام درختان روی زمین قلم شوند، و همه دریاها مرکّب، تمام این قلمها می‌شکند و از بین می‌رود، و همه این مرکّبها تا آخرین قطره پایان می‌یابند، امّا حقایق عالم هستی و اسرار و رموز آن، و موجودات این جهان و معلومات پروردگار پایان نمی‌پذیرد.

عظمت این سخن آنگاه روشن می‌شود که به این واقعیّت توجّه کنیم که عدد «سبع» (هفت) در اینجا عدد «تعداد» نیست، بلکه عدد «تکثیر» است و به تعبیر دیگر مفهومش این است که اگر دریاهای بسیار بر آن بیفزاییم باز کلمات اللّه پایان نمی‌یابد.

فکر کنید این عدد تا چه اندازه زنده و جاندار است، عددی است که فکر انسان را با

(1). کهف/ 109.