تمثیلات قرآن‌ صفحه 152

8- میوه دادن او نیز بی‌حساب نیست بلکه مشمول قوانین آفرینش است و طبق یک سنّت الهی «به اذن پروردگارش» این میوه را به همگان ارزانی میدارد (بأذن ربّها) اکنون درست بیندیشیم و ببینیم این ویژگیها و برکات را در کجا پیدا می‌کنیم؟ مسلما در کلمه توحید و محتوای آن، در یک انسان موحّد و با معرفت، و در یک برنامه سازنده و پاک، اینها همه روینده هستند، و پوینده هستند و متحرّک، همه دارای ریشه‌های محکم و ثابتند، همه دارای شاخه‌های فراوان و سر به آسمان کشیده و دور از آلودگیها و کثافات جسمانی، همگی پر ثمرند و نورپاش و فیض بخش. هر کس به کنار آنها بیاید و دست به شاخسار وجودشان دراز کند در هر زمان که باشد از میوه‌های لذیذ و معطر و نیروبخششان بهره می‌گیرد. تندباد حوادث و طوفانهای سخت و مشکلات، آنها را از جا حرکت نمی‌دهد و افق فکر آنها محدود به دنیای کوچک نیست، حجابهای زمان و مکان را می‌درند و به سوی ابدیّت و بی‌نهایت پیش می‌روند.

برنامه‌های آنها از سر هوی و هوس نیست بلکه همگی به اذن پروردگار و طبق فرمان اوست و این حرکت و پویایی و ثمربخش بودن نیز از همینجا سرچشمه می‌گیرد.

مردان بزرگ و با ایمان، این کلمات طیّبه پروردگار، حیاتشان مایه برکت است، مرگشان موجب حرکت، آثار آنها و کلمات و سخنانشان و شاگردان و کتابهایشان و تاریخ پر افتخارشان و حتّی قبرهای خاموششان همگی الهام بخش است و سازنده و تربیت کننده.

امّا از آنجا که یکی از بهترین طرق برای تفهیم مسائل، استفاده از روش مقابله و مقایسه است بلافاصله نقطه مقابل «شجره طیّبه» را در آیه بعد چنین بیان می‌کند:

«مثل کلمه خبیثه و ناپاک همانند درخت خبیث و ناپاک و بی‌ریشه‌ای است که از روی زمین کنده شده و در برابر طوفانها هر روز به گوشه‌ای پرتاب می‌شود. و قرار و ثباتی برای آن نیست.»