تمثیلات قرآن‌ صفحه 176

که در ژرفای اقیانوس در جستجوی گوهرهای ناب، متحمّل مشقّات بسیاری می‌شوند، به تکاپو و جستجو وادار نماید.

همچنین قرآن کریم برای تحقّق این هدف، از روشهای دیگری همچون: روش مقایسه، روش طرح سوال، تنوّع اسلوب، استفاده از مظاهر و پدیده‌های طبیعی و ... بهره جسته است که در بحث ویژگیهای تمثیلات قرآنی اشاراتی بدین روشها داشتیم و در ادامه نیز مطالبی را در این خصوص ارائه خواهیم داشت.

5- عبرت آموزی از وقایع و حوادث تاریخی و تبیین سنّتهای الهی‌

اشاره

یکی از اهداف تربیت الهی آن است که انسان با مشاهده حوادث و دگرگونیهای روزگار و با دقّت و تأمّل در تحولات تاریخی و احوال امّتها و فراز و نشیب ملّتها و حیات و مرگ تمدنها و فرجام و سرانجام ستمگران و مستکبران، از حالات آنها عبرت بگیرد.

«عبرت» از ریشه «عبر» به معنی گذشتن است و «عابر» کسی است که از راه می‌گذرد و «عبارت» به سخنی گویند که از هوا عبور نموده و از زبان سخنگو به گوش شنونده می‌رسد.

لذا «اعتبار» و «عبرت» حالتی است که انسان در آن، از شناخت و معرفت محسوس به شناخت و معرفت نامحسوس می‌رسد، و از امور مشهود به امور نامشهود راه می‌یابد و از شناخت چیزی که دیده شده به شناخت چیزی که در گذشته رخ داده و دیده نشده است نائل می‌گردد. «1»

پس روش عبرت‌آموزی روشی «آیه» ای است، پدیده‌ها را «آیت» دیدن و از سطح در گذشتن و به اعماق دست یازیدن است.

(1). المفردات فی غریب القرآن، واژه عبر، ص 320.