تمثیلات قرآن‌ صفحه 178

خردمندان در آنها بیندیشند و عبرت گیرند.

امیر مؤمنان علی علیه السّلام در این باره می‌فرمایند:

«... و وعظتم بمن کان قبلکم و ضربت الامثال لکم و دعیتم الی الامر الواضح، فلا یصمّ عن ذلک الّا اصمّ و لا یعمی عن ذلک الا أعمی، و من لم ینفعه الله بالبلاء و التجارب لم ینتفع بشی‌ء من العظمة» «1» «پس شما در امور و حوادث روزگار تجربه آموختید، و از تاریخ گذشتگان پند گرفتید، مثل‌ها برای شما زده‌اند، و به امری آشکار دعوت شده‌اید، جز ناشنوایان کسی ادعای نشنیدن حقّ را ندارد، و جز کوران و کور دلان کسی ادّعای ندیدن واقعیّتها نمی‌کند، کسی که از آزمایشها و تجربه‌های خدادادی سودی نبرد از هیچ پند و اندرزی سود نخواهد برد.»

همچنین آن حضرت در وصیت خود به فرزند بزرگوارش امام حسن علیه السّلام می‌فرماید:

«یا بنیّ انیّ قد انبأتک عن الدّنیا و حالها و زوالها و انتقالها و أبنأتک عن الاخرة و ما اعدّ لأهلها فیها و ضربت لک فیهما الامثال لتعتبر بها و تحذو علیها» «2» «ای پسرم! من تو را از دنیا و تحوّلات گوناگونش و نابودی و دست به دست گردیدنش آگاه کردم و از آخرت و آنچه برای انسانها در آنجا فراهم است اطلاع دادم و برای هر دو مثالها زدم تا پند پذیری، و راه و رسم زندگی بیاموزی.»

از جمله مثالهای قرآنی که با تشریح تاریخ پیشینیان و اقوام گذشته، درسی زنده و جاری از مدرسه روزگار در اختیار شاگردان هستی میگذارد، و آنها را به کسب تجربه از این وقایع فرا می‌خواند، می‌توان به دو نمونه ذیل اشاره نمود:

1- عاقبت کفران نعمت‌

قرآن کریم نتیجه کفران نعمتهای الهی را در قالب یک مثال عینی چنین ترسیم نموده

(1). نهج البلاغه، خطبه 176.

(2). نهج البلاغه، نامه 31.