تمثیلات قرآن‌ صفحه 189

پاکی اصلی باقی بماند هرگز کفهای باطل اطراف آن آشکار نمی‌گردد. امّا هنگامی که حقّ بر اثر برخورد به محیطهای آلوده رنگ محیط به خود گرفت و حقیقت با خرافه و درستی با نادرستی و پاکی با ناپاکی آمیخته شد، کفهای باطل در کنار آن آشکار می‌شوند.

آری آنچه از سوی خداوند نازل می‌شود همچون باران، خالص و حقّ است، لکن همین که با مادّیات در آمیخت، دچار ناخالصی و زمینه پیدایش کف و باطل می‌شود.

لذا سرچشمه باطل آلودگیها و ناخالصیها است و این حقیقتی است که علی علیه السّلام به خوبی به آن اشاره داشته و می‌فرماید:

«فلو انّ الباطل خلص من مزاج الحقّ لم یخف علی المرتادین و لو انّ الحقّ خلص من لبس الباطل انقطعت عنه السن المعاندین و لکن یؤخذ من هذا ضغعث و من هذا ضغث فیمزجان» «1» «اگر باطل با حقّ مخلوط نمی‌شد، بر طالبان حقّ پوشیده نمی‌ماند، و اگر حقّ از باطل جدا و خالص می‌گشت زبان دشمنان قطع می‌گردید، امّا قسمتی از حقّ و قسمتی از باطل را می‌گیرند و به هم می‌آمیزند.»

4- ویژگیها و مشخصات باطل‌

الف) باطل تنها در یک لباس ظاهر نمی‌شود

یکی از خصائص باطل این است که هر لحظه به شکلی و هر لحظه به لباس دیگری در می‌آید، تا اگر او را در یک لباس شناختند، در لباس دیگری بتواند چهره خود را پنهان سازد. در آیه فوق نیز اشاره ظریفی به این مسأله شده است آنجا که می‌گوید: کفها نه تنها بر آب ظاهر می‌گردند، در هر کوره‌ای و هر بوته‌ای که فلزات ذوب می‌شوند کفهای تازه به شکل جدید و در لباس تازه‌ای آشکار می‌شوند. و به تعبیر دیگر حقّ و باطل همه جا وجود دارد، همانگونه که کفها در هر مایعی به شکل مناسب آن آشکار می‌شود.

(1). نهج البلاغه، خطبه 50.