تمثیلات قرآن‌ صفحه 197

مثال دوّم: زرق و برق ناپایدار

وَ اضْرِبْ لَهُمْ مَثَلَ الْحَیاةِ الدُّنْیا کَماءٍ أَنْزَلْناهُ مِنَ السَّماءِ فَاخْتَلَطَ بِهِ نَباتُ الْأَرْضِ فَأَصْبَحَ هَشِیماً تَذْرُوهُ الرِّیاحُ وَ کانَ اللَّهُ عَلی کُلِّ شَیْ‌ءٍ مُقْتَدِراً* الْمالُ وَ الْبَنُونَ زِینَةُ الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ الْباقِیاتُ الصَّالِحاتُ خَیْرٌ عِنْدَ رَبِّکَ ثَواباً وَ خَیْرٌ أَمَلًا* «1» «زندگی دنیا را برای آنها به آبی تشبیه کن که از آسمان فرو می‌فرستیم، و به وسیله آن گیاهان زمین، سرسبز و درهم فرو می‌روند، امّا بعد از مدتی می‌خشکند، به گونه‌ای که بادها آنها را به هر سو پراکنده می‌کنند و خداوند بر همه چیز تواناست.

مال و فرزندان، زینت حیات دنیا هستند و باقیات صالحات (ارزشهای پایدار و شایسته) ثوابش نزد پروردگارت بهتر و امید بخش‌تر است.»

در تصویر این تابلوی زنده نیز می‌بینم که چگونه قطره‌های حیاتبخش باران بر پهنه زمین می‌ریزد و صفحه کوه و صحرا یکپارچه جنبش و حیات می‌شود، شکوفه‌ها و گل‌ها و میوه‌ها یکی بعد از دیگری زینت بخش شاخه‌ها می‌شوند. گوئی همه می‌خندند، فریاد شادی می‌کشند، و به وجد و رقص درآمده‌اند.

ولی این صحنه دل انگیز دیری نمی‌پاید، بادهای خزان شروع می‌شود و گرد و غبار مرگ بر سرآنها می‌پاشد، هوا به سردی می‌گراید، آبها کم می‌شود و چیزی نمی‌گذرد که آن گیاه خرّم و سرسبز و خندان به شاخه‌ها و برگهای پژمرده و بی‌فروغ تبدیل می‌شوند که باد و نسیم آنها را به هر سو پراکنده می‌کنند. «2»

و جالب آن است که قرآن برای نمایش سریع و کوتاه نشان دادن چنین صحنه‌ای به غیر از استفاده از وسایل نمایش فنی و هنری، از نظم و نسق لفظی مناسبی بهره جسته است و با بکار بردن حرف «فاء» (که دلالت بر ترتیب و تعقیب حوادث پشت سر

(1). کهف/ 45 و 46.

(2). تفسیر نمونه، ج 12، ص 444.