تمثیلات قرآن‌ صفحه 240

1- تحوّل آفرینی و نفوذ و تأثیر گذاری عمیق بر دلها

یکی از رخساره‌های عظمت و شکوهمندی قرآن، نفوذ و تأثیر شگرفی است که بر دلهای حقّ طلبان و حقیقت جویان داشته و دارد.

برخی از شاهکارهای فکری که از اندیشه و قلم بشر تراوش کرده، احساسات و عواطف را تحت تأثیر قرار می‌دهند، ولی هیچگاه نه در گذشته و نه در آینده توانایی این را نداشته و ندارند که مانند قرآن در اعماق روح انسان نفوذ کنند و مانند آن ایمان و یقین را در قلوب بوجود آورده و انسانها را به اوج فداکاری و بذل جان و مال برانگیزند و تاریخ اسلام پر است از نشانه‌های نفوذ عجیب قرآن در دلهای مؤمنان و حتّی غیر مؤمنانی که دلهایی آماده داشتند، و این نفوذ و جذبه فوق‌العاده دلیل روشنی است بر اینکه این کتاب از سرچشمه وحی جریان یافته است.

خداوند متعال در توصیف نیروی جاذبه و سحرآمیز آیات قرآنی بر دلهای مؤمنان می‌فرماید:

تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ الَّذِینَ یَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ ثُمَّ تَلِینُ جُلُودُهُمْ وَ قُلُوبُهُمْ إِلی ذِکْرِ اللَّهِ «1» «از شنیدن آیات قرآن لرزه بر اندام خاشعان از پروردگار می‌افتد (و مو بر تنشان راست می‌شود) سپس پوست و قلبشان (برون و درونشان) نرم و آماده پذیرش یاد خدا می‌گردد و آرام و مطمئن می‌شود.»

و در جای دیگر، تأثیر شگرف قرآن را بر دلها، در قالب تمثیلی ژرف و پر محتوا ترسیم و تجسیم نموده و می‌فرماید:

لَوْ أَنْزَلْنا هذَا الْقُرْآنَ عَلی جَبَلٍ لَرَأَیْتَهُ خاشِعاً مُتَصَدِّعاً مِنْ خَشْیَةِ اللَّهِ وَ تِلْکَ الْأَمْثالُ نَضْرِبُها لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ «2»

(1). زمر/ 29.

(2). حشر/ 21.