تمثیلات قرآن‌ صفحه 74

در این آیه شریفه، خداوند در قالب یک روش تربیتی مؤثّر که تا اعماق دلها نفوذ کرده و عواطف بشری را تحریک می‌نماید، به ذکر مثالی برای غیبت پرداخته است. بدین صورت که ابتدا غیبت را در خلال مجموعه‌ای از منهیّات مورد نهی قرار می‌دهد، و می‌فرماید: وَ لا یَغْتَبْ بَعْضُکُمْ بَعْضاً ... سپس صحنه‌ای را ترسیم می‌نماید که هر دل سنگ و سختی را تحت تأثیر قرار داده و هر وجدان بیداری را آزرده می‌سازد و آن صحنه برادری است که مشغول خوردن گوشت برادر خود است، آن هم گوشت برادری مرده! و آنگاه اعلان می‌دارد که: این کاری است که شما آن را ناپسند می‌شمارید و از آن گریزان هستید! امّا آنچه در این مثال حائز اهمیّت بوده و سزاوار تأمّل است، کیفیت ارائه مثال است، چرا که خداوند متعالی آن را در قالب استفهام انکاری ارائه نموده و می‌فرماید:

«آیا احدی از شما هست که حاضر شود گوشت برادر مرده خود را بخورد؟!» و بسیار روشن است که اینگونه تعبیرها تأثیراتشان بسیار نافذتر و عمیق‌تر و بلیغ‌تر از مواردی است که فقط به صورت خبری ارائه گردند، و اعلان دارد که: «همانا کسی که از برادر دینی خود غیبت کند، همانند کسی است که گوشت مرده او را بخورد.» و تنها به مقایسه بین این دو امر بسنده نماید و از کنار آن بگذرد. دیگران) تجسّس نکنید، و هیچ یک از شما دیگری را غیبت نکند، آیا کسی از شما دوست دارد گوشت برادر مرده خود را بخورد؟! (به یقین) همه شما از این امر کراهت دارید، تقوای الهی پیشه کنید که خداوند توبه پذیر و مهربان است.