تمثیلات قرآن‌ صفحه 89

«بخش سوم» تمثیل در نظام تربیتی قرآن کریم‌

«فصل 1» «اهداف تربیتی تمثیلات قرآن»

اشاره

اساسا هدف تمثیلات قرآن جدا از اهداف کلّی قرآن نیست، و روشن است که هدف اصلی و غائی در قرآن چیزی جز «هدایت» نیست. بطور کلّی همه شریانهای آیات قرآن به قلب هدایت می‌انجامد و هیچ نکته، مثال، قصه و حادثه‌ای در قرآن نیست که بی نتیجه و بی‌هدف طرح شده باشد. بنابراین «هدف» در تمثیلات قرآنی نقطه ثقل تلقّی می‌شود، و هر تمثیلی که در قرآن ایراد شده، به گونه‌ای ترسیم گردیده که از همان آغاز روشن است که هدفی را تعقیب می‌کند.

از اینرو، در تمثیلات قرآنی، شنونده تنها خود را مواجه با یک جلوه ادبی و هنری بدیع نمی‌یابد، که تنها احساسات او را برانگیزد و دیگر هیچ! بلکه در کنار این جنبه‌ها، اهداف و آثار تربیتی گوناگونی تعقیب می‌شود که نه تنها احساسات و عواطف آدمی را برمی‌انگیزد و تا اعماق روح وی رسوخ می‌یابد، بلکه او را در صحنه عمل و در حرکات و سکناتش نیز یاری می‌بخشد، که این موضوع را در بحث آثار گرانبهای تربیتی تمثیلات قرآنی به تفصیل مورد بررسی قرار خواهیم داد.

لازم به ذکر است که مراد از «اهداف» در این بحث، جنبه‌های نظری، و فکری است