- پیشگفتار 1
- جایگاه «حج» در اندیشه اسلامی 4
- اشاره 4
- حوادث تلخ 5
- نقش عظیم حج 7
- حج افضل است یا صدقه 8
- حج و قصهپردازان 10
- عبدالملک و حج 10
- متوکل و حج 12
- انصراف از حج 12
- ثمرات عظیم حج 13
- تشویق مردم به حج 15
- ترک حج 17
- اشاره 19
- آداب سفر حج 19
- 1- هدفداری در مسافرت 20
- 2- توبه و استغفار 22
- 3- وصیّت 24
- 4- اخلاص در نیّت 25
- 5- زاد و توشه حلال 27
- 7- تأمین مخارج زن و فرزند 29
- 6- چشم به مال دیگران نداشتن 29
- 8- انتخاب زمان مناسب 30
- 9- غسل 31
- 10- صدقه 32
- 12- بدرقه مسافر 34
- 11- بیخبر به مسافرت نرفتن 34
- 13- انتخاب همراه 35
- 14- هم شأنی در مسافرت 37
- 15- یادآوری نعمتهای خداوند 38
- 16- دعا و ذکر در حال حرکت 39
- 17- مسافرت در شب 41
- 20- همراه داشتن مواد خوراکی 42
- 19- حفظ پول و اثاثیه 42
- 18- شراکت در هزینهها 42
- 21- نیازمندیهای سفر 43
- 23- شستن دستها قبل از غذا 44
- 22- لباس تمیز پوشیدن 44
- 25- شیوه غذا خوردن 45
- 24- شروع به غذا با نام خداوند 45
- 26- پرخوری 46
- 28- خدمت به حاجیان 46
- 27- پرهیز از اسراف و تبذیر 46
- 29- آزار ندادن دیگران 47
- 31- خیر خواهی 48
- 30- حل مشکلات همسفران 48
- 32- جوانمردی در سفر 49
- 33- عبادت خداوند 49
- 34- اقامه نماز 50
- 36- رو به قبله نشستن 51
- 35- نماز خواندن در مساجد 51
- 38- مراعات حال دیگران 52
- 37- رعایت اخلاق اسلامی 52
- 39- گرامی داشتن همراهان 53
- 40- سلام به دیگران 53
- 42- ناسازگار نبودن 54
- 41- سوءظن ایجاد نکردن 54
- 43- لغزشها را به رخ نکشیدن 55
- 44- خیرخواهی 55
- 46- زینت تشیع 56
- 45- وفاداری 56
- 47- ایجاد جاذبه برای تشیّع 57
- 48- مدارا با بیماران 58
- 49- کوتاهی سفر 58
- 50- سوغات 58
- 51- استقبال از حاجی، هنگام بازگشت 59
- 52- حجّ کامل 60
- 53- ثمرات زیارت 60
- 54- گوارایتان باد 62
- مقصود تویی کعبه و بتخانه بهانه 63
- اسرار و معارف حج 63
- گستاخی ابن ابیالعوجاء 64
- حج ظاهری و باطنی 66
- اسرار حج در نهج البلاغه 69
- امام سجاد- ع- و شبلی 71
- اسرار حج از زبان امام خمینی- قدّس سرّه- 75
- راز و رمزهای حج 78
- طواف در لغت 81
- پیشینه تاریخی طواف 81
- اشاره 81
- پیدایش طواف 82
- طواف آدم- ع- 84
- فرشتگان در طواف کعبه 85
- طواف پیامبران 86
- طواف ابراهیم 88
- طواف ایرانیان قدیم 90
- طواف در جاهلیت 91
- برهنگان در مطاف 95
- اندیشهای خرافی 97
- لزوم پوشش در طواف 99
- پایان یک بدعت 101
- مخالفت با برهنگی 101
- طواف پیامبر- ص- 102
- اشاره 104
- طواف و اهمیّت آن در روایات 104
- اهمیت طواف 106
- پاداش طواف کنندگان 109
- هفت شوط طواف 114
- هروله در طواف 115
- طواف در شب 117
- دعا و ذکر در طواف 118
- آزار دیگران هنگام استلام حجرالأسود 121
- نمایش قدرت 127
- طواف نیابتی 128
- ارتباط طواف و ولایت 130
- طواف و حوائج مردم 132
- طواف عاشقانه 133
- اشاره 137
- مقام ابراهیم- ع- 137
- مقام در لغت و اصطلاح 137
- مقام در قرآن 138
- مقام چیست؟ 140
- علّت نامگذاری مقام 141
- فرورفتگی پا در سنگ 143
- اندازه مقام ابراهیم 144
- فاصله مقام تا کعبه 146
- پرده مقام ابراهیم 147
- اهمیت مقام در روایات 149
- نماز پشت مقام ابراهیم 151
- مقام و دشمنان اهل بیت 152
- کنده شدن مقام بواسطه سیلاب 153
- مقام کجا بوده است؟ 153
- مقام و مهدی عباسی 158
- تعمیر مقام 159
- سرقت مقام ابراهیم 159
- گستاخی حجاج 160
- دعا نزد مقام ابراهیم 160
- درسآموزی از ابراهیم 162
- زمزمه زمزم 164
- اشاره 164
- پیدایش زمزم 165
- حفر زمزم به دست عبدالمطلب 166
- زمزم و ایرانیان 169
- نذر عبدالمطّلب 171
- چاههای مکّه 172
- اسامی زمزم 174
- ژرفای زمزم 175
- زمزم در گذر تاریخ 176
- ناصر خسرو و زمزم 177
- ابن جبیر و زمزم 178
- ابن بطوطه و زمزم 179
- زمزم در قرن نهم 181
- سیفالدوله و زمزم 182
- فراهانی و زمزم 182
- استفاده از زمزم 183
- فضیلت آب زمزم 185
- قنات زبیده 185
- حج در اشعار شاعران پارسی 189
- اشاره 191
- صفا و مروه 191
- صفا و مروه در لغت 192
- پیشینه تاریخی 193
- صفا و مروه در قرآن 200
- اهمیت صفا و مروه 201
- صفا و مروه و اهمیت آن در روایات 203
- به پا داشتن یاد خدا 204
- صفا و مروه به روایت تاریخ 206
- پیامبر- ص- در مسعی 209
- فاصله صفا تا مروه 212
- مستحبات سعی 214
- سرزمین عرفات 219
- اشاره 219
- نامگذاری عرفات 220
- عرفات در لغت 220
- پیشینه تاریخی عرفات 223
- حدود عرفات 225
- الال یا جبل الرحمه 228
- وقوف در عرفات 229
- سرزمین آمرزش و پذیرش دعا 232
- روزه گرفتن در عرفات 238
- حضور رسول خدا در عرفات 239
- سخنرانی در عرفات 241
- سیل در عرفات 241
- مسجد عرفات 243
- عرفات و ستمگران 245
- آب در عرفات 245
- حج اکبر 249
- اشاره 249
- عرفه و حج اکبر 250
- عید قربان و حج اکبر 255
- پیام برائت 256
- سید قطب و حج اکبر 259
- سنت اعراب جاهلی 262
- مأموریت علی بن ابیطالب- ع- 263
- ابلاغ پیام 264
- یک انحراف آشکار 265
- تعصب ناروا 268
- نظریه علامه طباطبایی 269
- نتیجه بحث 271
- مزدلفه 273
- اشاره 273
- جَمْع 274
- مُزدَلِفه در لغت 274
- مشعرالحرام 275
- قُزَح 276
- مسجد مشعرالحرام 278
- مشعر در قرآن 279
- هنگامه کوچ 282
- وقوف در مزدلفه 284
- تأخیر نماز 285
- نکته اخلاقی 287
- خاطره امام صادق- ع- از مشعر 287
- پیامبر- ص- در مشعر 289
- گزارش ابن جبیر از مشعرالحرام 290
- چند نکته مهم 291
- حرکت امیرالحاج 292
- حدود مزدلفه 293
- عبور از وادی محسِّر 295
- طول مزدلفه 295
- شعب ابیطالب 298
- اشاره 298
- شِعْب در لغت 300
- مکان شِعْبِ ابیطالب 301
- خانهای که پیامبر- ص- در آن به دنیا آمد 303
- محاصره پیامبر- ص- و یاران در شِعْبِ ابیطالب 313
- محاصره شدهگان 319
- کوه ابوقبیس 324
- برخی از شعبهای مکّه 324
- کوتاه سخن آن که: 327
- جنّة المعلّاة 331
- اشاره 331
- شعب المقبره 332
- مقبرة المعلاة 333
- مدفونان در قبرستان ابوطالب 337
- یک اشتباه 340
- استقرار پیامبر- ص- در حجون 342
- اشاره 345
- تکبیرة الاحرام 345
- چگونگی نماز اهل سنت 345
- امّین پس از حمد 347
- گفتن بسماللَّه 348
- اذکار رکوع 349
- اذکار سجده 350
- تشهّد 352
- رکعت سوّم 353
در پاسخ گفت: ای پیامبر خدا من نه سخنورم و نه زبان گویایی دارم:
و پیامبر-ص- به ایشان فرمودند: من ناچارم یا خود این مأموریت را انجام دهم یا آن که شما عهدهدار آن شوید و سپس علی- ع- پاسخ داد: حال که ناچار و مجبوریم پس من خواهم رفت!
پیامبر-ص- نیز علی- ع- را دعا نموده، دستش را بر دهان علی- ع- نهاد. «(1)»
براستی تعصب چه میکند و چگونه انسانها را به انحراف و بیراهه میکشد! علی- ع- آن سخنور توانا و آن گوینده پرجاذبهای که با شروع کلامش نفس در سینهها حبس، و با شنیدن کلامش انسانهای عاشقی چون «همّام» قالب تهی میکنند، را چونان انسانهای بیزبانی که توانایی حرف زدن ندارند، معرفی مینماید.
بدیهی است که اینگونه تعصبات ناروا، نمیتواند پرده بر روی حقایق کشیده بر واقعیات سرپوش بگذارد. حق همان است که گفته شد انتخاب علی- ع- برای این امر مهم، حاکی از فضیلت بزرگی است که تنها آن کس که از اهل بیت رسولاللَّه-ص- و جان و روح آن حضرت و محبوب خداوند است، از عهده انجام آن برخواهد آمد.
نظریه علامه طباطبایی
مرحوم علامه طباطبایی- رضوان اللَّه تعالی علیه- در ذیل آیه شریفه:
«و اذان من اللَّه و رسوله ...» فرمودهاند:
1- - تفسیر ابن کثیر، ج 2، ص 522؛ مسند احمد، ج 1، ص 150