حجاز درصدر اسلام صفحه 472

دور است. «(1)» مشرف است بر مسجد الحَرَس که در جانب راست راه مدینه به مکه واقع است.

این مسجد را پیش از این مسجد الجن می‌گفتند. سپس مسجد الحَرَس نام گرفت، زیراصاحب حَرَس، به گرد مکه می‌گردید تا به این مسجد می‌رسید، در آنجا می‌ایستاد تا افرادش از شِعب بنی عامر و از ثَنِیّة المَدَنیّین نزد او می‌آمدند، آنگاه به مکه بازمی‌گشت. چنانکه می‌گویند آنجا موضعی بود که جنها قرآن را شنیدند. «(2)» نیز آنجا را مسجد البَیْعَه هم می‌گویند.

محاذی مسجد البَیْعه در قسمت علیای مکه، مسجد شَجَره است. نزد حَجُون ثنیّة المدنیین است که بعد از اسلام قبرستان اهل مکه شد. مردم مکه در زمان جاهلیت مردگانِ خود را در دو طرف وادی دفن می‌کردند. درصدر اسلام هم تا چندی چنین بود. سپس شعب الایْسَر را قبرستان کردند. «(3)»

شعب المقبره

شعب المقبره تنها شِعْبی است که رو به روی کعبه است. پشت مقبره، کوه ابودُجانه است. ارتفاعات پشت آن را اعاصیر نامند. «(4)» شعب ابودُبّ، منسوب به مردی است از بنی سواءَة بن عامر که در آنجا می‌زیست و شعب به نام او معروف شد. بر دهانه شعب، سقیفه (مکان سرپوشیده) ای است از سنگ که ابوموسی اشعری زمانی که از واقعه حکمین آمد، آن را بنا کرد و در آن سکونت گزید. نزد این سقیفه بئر ابوموسی است. «(5)» قصّابان در شعب ابو دُب بودند.

بستان عَوف نزدیک کوه بود و در آنجا نخلستانی بود و چشمه‌ای که نخلستان را آب

1- - ازرقی، ج 2، ص 215.
2- - ازرقی، ج 2، ص 162.
3- - ازرقی، ج 2، ص 170.
4- - ازرقی، ج 2، ص 2، 231.
5- - ازرقی، ج 2، ص 182.