جایگاه جن، شیطان و جادوگر در عالم صفحه 80

1- سوره صافات، آیه 105.

2- سوره یوسف، آیه 4.

3- سوره فتح، آیه 27.

ثانیاً: هر رؤیایی به حقیقت متصل نیست، هرچند هر رؤیایی تعبیری داردکه تعبیر آن یا مربوط به عوامل طبیعی و یا مربوط به عوامل اخلاقی است.

3- با این همه چون نفسِ ناطقه ی انسان مجرد و فوق مکان و زمان است، رؤیاهایی هم هست که نفس با حوادث خارجی و حقایق عالَم وجود ارتباط می یابد که به آن رؤیاها از یک جهت رؤیاهای صادق و از جهت دیگر رؤیاهای رحمانی گفته می شود. تفاوت رؤیای صادق با رؤیاهای رحمانی در آن است که در رؤیای رحمانی انسان با معنایی از سنن الهی روبه رو می شود و سپس در بیداری مصداق آن معانی را می یابد. ولی در رؤیای صادق ابتدا انسان با علت حادثه روبه رو می شود و سپس در بیداری با آن حادثه روبه رو می شود، که می توان هر دو را تحت عنوان رؤیاهای حق نام برد.

رؤیاها، یا خواب های حق

مبنای رؤیاهای حق عبارت از این است که نفس ناطقه انسان به عنوان موجودی که فوق زمان و مکان است، با سببِ غیبی حادثه ای که بعداً در ظرف مکان و زمانِ خاص محقق می شود، ارتباط پیدا می کند. ابتدا نفس به علت مجردبودنش، در خواب، با وجود برزخی یا عقلیِ حادثه ارتباط برقرار می کند و بعداً آن حادثه، در عالَم ماده حادث می شود، و روشن می شود که آن رؤیا صادق بوده است.

البته نفسِ انسان پاره ای از حقایق آن عالَم را در حدّ استعداد خود دریافت می کند. حال اگر نفس انسان، کامل باشد و گرفتار وَهمیّات و آرزوها نباشد، حقایق عالَم غیب را آن طور که هست به طور کلیّت و