عدم سازگاری اسلام و ایده جامعه مدنی صفحه 1

پیشگفتار

به ولی نعمت خود علی بن موسی الرّضا علیه السلام؛ به پیشگاه مقدّس امام زمان (عج)؛ به روح بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی رحمه الله؛ به مقام عظمای ولایت حضرت آیت الله خامنه ای دامت برکاته؛ به شهدای افتخارآفرین انقلاب اسلامی ایران؛ به خانواده های معظّم شهدا وجانبازان و آزادگان سرافراز ایران؛ به کلیّه دلسوزان اسلام و انقلاب بویژه بسیجیان گمنام حاضر در صحنه دفاع در سنگرهای فرهنگی. عدم سازگاری اسلام و ایده جامعه مدنی، ص: 9

ایده جامعه مدنی در سال 73 و به طور گسترده از سال 1375 و بویژه 76 و 77 که آقای خاتمی در انتخابات ریاست جمهوری به عنوان شعار سیاسی این مسئله را مطرح نمودند از سوی مراکز علمی و مطبوعات داخلی وخارجی و احزاب و گروههای مختلف مورد بحث و مناقشه قرار گرفت و دو طیف موافق و مخالف بوجود آورد. بررسی های به عمل آمده مشخص ساخت که هم موافقین و هم مخالفین ایده جامعه مدنی از کم وکیف مبانی نظری و پیشینه جامعه مدنی، بی اطلاع بوده و برخی خود تعاریف و شاخص هایی برای جامعه مدنی منظور کرده اند، که تعاریف و شاخص های کاملًا متضاد را تشکیل می دهد.

هر چند کلیه تعاریف و شاخص های ارائه شده در ایران از مبانی نظری غربی مایه گرفته و اقتباس شده است در نهایت ساختار روشن و مشخصی از بعد تحقق عینی بدست نمی دهد. پژوهشی که پیش رو دارید حاصل کنکاشی علمی است، که به دور از سلایق و خطهای سیاسی صرفاً به عنوان پژوهشی علمی صورت گرفته است تا در راستای رفع شبهات دینی و زمینه سازی ظهور حضرت ولی عصر (عجل اللَّه فرجه) عدم سازگاری ایده جامعه مدنی با اسلام مشخص گردد و موافقین و مخالفین بی غرض و منصف ومتدین و با آگاهی کامل اتخاذ موضع نمایند.

سؤالاتی که در این پژوهش مورد مداّقه و بررسی قرار گرفته است به شرح ذیل می باشد:

1- آیا ایده جامعه مدنی در ایران، قابل تحقق است و با دین اسلام منافاتی ندارد؟ در صورت مغایر بودن، علل تحقق، برخی ویژگیهای جامعه مدنی در ایران چیست؟

2- در صورت تحقق ایده جامعه مدنی در ایران پیامدها و عواقب آن (در ابعاد مختلف اساسی) در جامعه چیست؟