عرشیان فرش‌نشین: نقدی بر کتاب آیه تطهیر و ارتباط آن با عصمت ائمه صفحه 3

صفات مذکور در امام شرط نیست؛ زیرا کسی را نمی‌توان یافت که دارای این صفات باشد. ازاین‌رو شرط قراردادن آن، کاری بیهوده است. آری، امام باید فردی عادل، بالغ، عاقل و مرد باشد.(1)

همان‌گونه که مشاهده می‌شود اختلاف بین صفاتی که امامیه در امام شرط می‌داند با آنچه دیگران در او شرط می‌دانند، بسیار است. ممکن است پرسیده شود که چرا امامیه صفات امام را چنان سخت گرفته است که جز افراد اندک و مورد توجه خداوند، کسی نمی‌تواند به امامت برسد. ولی غیر امامیه مسئله را آن‌قدر آسان گرفته است که حتی اگر کسی بزرگ‌ترین گناه را مرتکب، و سپس پشیمان شود و به مرتبه‌ای هرچند پایین از عدالت برسد، می‌تواند امام شود.

در پاسخ باید گفت سرمنشأ این اختلاف نداشتن تفاهم در مسئله وظایف و شئون امام است که در مباحث آینده به آن اشاره خواهد شد.

ادله عصمت امام

اشاره

از میان دو صفتی که امامیه در امام شرط می‌داند، صفت عصمت اهمیت ویژه‌ای دارد. ازاین‌رو آنان در آثار خود به بهترین شیوه‌ها و با محکم‌ترین ادله به اثبات آن پرداخته‌اند. «علامه حلی» در شرح تجرید معروف به کشف‌المراد، پنج دلیل عقلی بر لزوم عصمت امام بیان می‌کند که هر کدام به تنهایی بر اثبات این صفت در امام کافی است.(2)

1- المواقف، عضدالدین ایجی، ج٨، ص ۵٨۵.

2- کشف المراد، ص٣٩٠.