معارف دین جلد 3 صفحه 221

لِلْکُل یتمّ حِسَاب الکل بِتَمَامِ حِسَابِ الوَاحِد.»[204]

این همه معانی و این اسماء الحسنی و صفات الهی همه تفسیر قدرت خداوند متعال است که مقتضی قدرت کامله او و صفات جمالیه و جلالیه این است که سریع الحساب، سریع العقاب، اسرع الحاسبین و ارحم الراحمین و أبصر الناظرین و اسمع السامعین و ... باشد.

آیه ذَلِکَ بِمَا قَدَّمَتْ أَیدِیکُمْ ونواقص جسمی

214. در کتاب توحید مفضل آمده است که مفضل از امام صادق علیه‌السلام می‌پرسد: من کسانی را دیده‌ام که با رسیدن به سن بزرگ‌سالی مو بر صورت ندارند. علت چیست؟ حضرت علیه‌السلام در پاسخ، آیه شریفه

ذَلِکَ بِمَا قَدَّمَتْ أَیدِیکُمْ 205] را بیان می‌فرمایند. منظور چیست؟

ج. استشهاد حضرت در این مورد به آیه

ذَلِکَ بِمَا قَدَّمَتْ أَیدِیکُمْ وَأَنَّ اللّهَ لَیسَ بِظَلَّامٍ لِّلْعَبِیدِ اشاره به این است که در اصل مقتضی کمبود نیست، و نواقص بر اثر تصرفات و اعمال جاهلانه و برخوردها و خلاصه اقتضائات عالم طبیعت و هم اختیار است. این کم و زیادها در عالم حیوانات و در عالم نبات و معادن هم هست. یک درخت که باید بر حسب اصل میوه بدهد، در جای مناسب و پرورش مناسب به کمال و حمره می‌رسد و میوه می‌دهد و در جای دیگر کمتر یا اصلًا بی‌بار