- پیشگفتار 1
- اشاره 7
- اشاره 9
- اشاره ای به تاریخچه تفسیر 9
- تفسیر و تفاسیر 9
- تعریف تفسیر 9
- اشاره 11
- نکته ها 11
- روشها و گرایشهای تفسیری 11
- اشاره 13
- اشاره 14
- سیمای سوره حمد (پرسشگری عاشقانه و امدادخواهی روشنگرانه) 14
- اشاره ای به مطالب سوره حمد 15
- ویژگی خاصّ سوره حمد 15
- اهداف سوره حمد 15
- واژه شناسی 16
- توضیح 16
- مقدمه 16
- یاد مهر دوست 16
- نکته ها و اشاره ها 17
- نکته های ادبی 17
- آموزه ها و پیامها 19
- توضیح 20
- مقدّمه 20
- پرسشگری عاشقانه 20
- واژه شناسی 20
- نکته های ادبی 21
- نکته ها و اشاره ها 21
- آموزه ها و پیامها 23
- نکته ها و اشاره ها 24
- مقدّمه 24
- بازهم یاد مهر دوست 24
- واژه شناسی و نکته های ادبی 24
- توضیح 24
- آموزه ها و پیامها 25
- واژهشناسی 26
- یادی از رستاخیز 26
- مقدّمه 26
- توضیح 26
- نکته ها و اشاره ها 27
- آموزه ها و پیامها 28
- توحید عبادی و افعالی 29
- توضیح 29
- مقدّمه 29
- واژه شناسی 29
- نکته ها و اشاره ها 30
- نکته های ادبی 30
- آموزه ها و پیامها 31
- توضیح 32
- واژه شناسی 32
- هدایت طلبی 32
- مقدّمه 32
- نکته ها و اشاره ها 33
- نکته های ادبی 33
- آموزه ها و پیامها 34
- توضیح 35
- واژه شناسی 35
- مقدّمه 35
- سه خط اساسی در زندگی بشر 35
- نکته ها و اشاره ها 36
- آموزه ها و پیامها 37
- اشاره 41
- سیمای سوره حجرات راه کارهای حفظ شخصیّت و برادری و برابری 42
- اشاره 42
- کلّیّات 42
- نام گذاری 42
- به مطالب مهمّ سوره حجرات 43
- اهداف سوره حجرات 43
- ویژگی سوره 43
- مقدّمه 45
- توضیح 45
- ادب در برابر رهبر اسلام 45
- شأن نزول 46
- نکته های ادبی 46
- واژه شناسی 46
- نکته ها و اشاره ها 47
- آموزه ها و پیامها 49
- مقدّمه 49
- توضیح 50
- شأن نزول 50
- واژه شناسی 51
- نکته ها و اشاره ها 52
- آموزه ها و پیامها 53
- توضیح 54
- واژه شناسی 54
- مقدّمه 54
- نکته های ادبی 55
- نکته ها و اشاره ها 55
- توضیح 56
- آموزه ها و پیامها 56
- مقدّمه 56
- واژه شناسی 57
- شأن نزول 57
- نکته ها و اشاره ها 58
- آموزه ها و پیامها 59
- مقدّمه 60
- توضیح 60
- راهکار برخورد با اخبار مشکوک ایمان دوستی و ناپسندی کفر 60
- شأن نزول 61
- واژه شناسی 61
- نکته ها و اشاره ها 62
- آموزه ها و پیامها 63
- توضیح 64
- مقدّمه 64
- واژه شناسی 65
- نکته ها و اشاره ها 66
- آموزه ها و پیامها 68
- توضیح 69
- مقدّمه 69
- راهکار اصلاح اختلافات اجتماعی اعلام برادری مؤمنان 69
- شأن نزول 70
- واژه شناسی 70
- نکته ها و اشارهها 71
- مقدّمه 73
- آموزه ها و پیامها 73
- توضیح 74
- واژه شناسی 74
- نکته های ادبی 74
- نکته ها و اشاره ها 75
- آموزه ها و پیامها 77
- مقدّمه 78
- راهکارهای حفظ شخصیت افراد اجتماع عوامل اختلافات اجتماعی و آداب معاشرت صحیح 78
- توضیح 78
- شأن نزول 79
- واژه شناسی 80
- نکته ها و اشاره ها 80
- آموزه ها و پیامها 82
- مقدّمه 83
- توضیح 83
- شأن نزول 84
- نکته ها و اشاره ها 85
- واژه شناسی 85
- آموزه ها و پیامها 89
- نظام برابری و معیارهای برتری افراد معنای ایمان و اسلام و تفاوت آنها 90
- مقدّمه 90
- توضیح 90
- شأن نزول 91
- واژه شناسی 91
- نکته ها و اشاره ها 92
- آموزه ها و پیامها 94
- توضیح 95
- مقدّمه 95
- شأن نزول 96
- واژه شناسی 96
- نکته ها و اشاره ها 97
- آموزه ها و پیامها 98
- مقدّمه 99
- نشانه های مؤمنان راستین علم بی کران الاهی 99
- توضیح 99
- نکته ها و اشاره ها 100
- واژه شناسی 100
- آموزه ها و پیامها 102
- مقدّمه 102
- توضیح 102
- آموزه ها و پیامها 103
- نکته ها و اشاره ها 103
- توضیح 104
- واژه شناسی 104
- مقدّمه 104
- نکته ها و اشاره ها 105
- توضیح 106
- مقدّمه 106
- آموزه ها و پیامها 106
- نکته ها و اشاره ها 106
- آموزه ها و پیامها 107
- اشاره 112
- کلّیّات 113
- اهداف سوره جمعه 113
- اشاره 113
- سیمای سوره جمعه اهداف پیامبران و وظایف اجتماعی مسلمانان 113
- مطالب سوره جمعه 114
- ترجمه و تفسیر سوره جمعه 115
- مقدّمه 115
- توضیح 115
- نکته ها و اشاره ها 116
- واژه شناسی 116
- مقدّمه 118
- توضیح 119
- واژه شناسی 120
- نکته ها و اشاره ها 120
- آموزه ها و پیامها 122
- مقدّمه 123
- توضیح 123
- روحیه های قوم یهود قانون عمومی مرگ و عوامل ترس از آن 123
- واژه شناسی 124
- نکته ها و اشاره ها 124
- آموزه ها و پیامها 127
- مقدّمه 127
- توضیح 128
- واژه شناسی 128
- نکته ها و اشاره ها 129
- آموزه ها و پیامها 131
- توضیح 132
- آداب نماز جمعه و وظایف اجتماعی مسلمانان 132
- مقدّمه 132
- واژه شناسی 133
- نکته ها و اشاره ها 134
- آموزه ها و پیامها 137
- مقدّمه 137
- شأن نزول 138
- توضیح 138
- واژه شناسی 138
- نکته ها و اشاره ها 139
- آموزه ها و پیامها 140
- اشاره 144
- فضیلت 145
- اشاره 145
- کلّیّات 145
- سیمای سوره توحید 145
- توضیح 146
- تفسیر و ترجمه سوره توحید 146
- مطالب فرعی 146
- هدف سوره 146
- واژه شناسی 147
- شأن نزول 147
- نکته ها و اشاره ها 148
- آموزه ها و پیامها 152
- اشاره 155
- کلّیّات 156
- اشاره 156
- فضیلت 156
- سیمای سوره قدر 156
- اهداف سوره قدر 157
- مطالب فرعی 157
- توضیح 158
- مقدّمه 158
- تفسیر و ترجمه سوره قدر 158
- واژه شناسی 159
- نکته ها و اشاره ها 160
- آموزه ها و پیامها 165
- اشاره 168
- سیمای سوره کوثر 169
- فضیلت 169
- کلّیّات 169
- اشاره 169
- مطالب فرعی 170
- ویژگیها 170
- اهداف سوره 170
- مقدّمه 171
- ترجمه و تفسیر سوره کوثر 171
- شأن نزول 171
- توضیح 172
- واژه شناسی 172
- نکته ها و اشاره ها 172
- آموزه ها و پیامها 175
حویزی (م 1112ق)؛
و از اهل سنّت:
تفسیر جامع البیان، طبری (310ق)؛ تفسیر الدرّالمنثور، سیوطی (911ق).
سپس در قرنهای بعدی تفسیرهای اجتهادی به وجود آمد که مفسّران علاوه بر احادیث، دیدگاههای تفسیری خود را نیز بیان می کردند؛ از جمله در شیعه:
تفسیر تبیان، شیخ طوسی (460ق)؛ تفسیر مجمع البیان، شیخ طبرسی (548ق)؛ تفسیر روض الجنان، ابوالفتوح رازی (قرن ششم)؛ تفسیر المیزان، علّامه طباطبایی (1402ق)؛ تفسیر نمونه، آیت اللّه مکارم شیرازی (معاصر). (1)
و در اهل سنّت:
تفسیر کشّاف، زمخشری (538ق)؛ تفسیر مفاتیح الغیب، فخر رازی (602ق)؛ تفسیر انوارالتنزیل، بیضاوی (691ق)؛ تفسیر فی ظلال القرآن، سیّدقطب (1386ق).
1- (1) . ر. ک: عقیقی بخشایشی، طبقات مفسّران شیعه؛ مؤدّب، روشهای تفسیر قرآن