تفسیر مقدماتی قرآن کریم صفحه 120

آینده خواهند آمد.) و او شکست ناپذیری فرزانه است». و در آیه بعد به «نعمت نبوت» اشاره می کند و می فرماید: «این بخشش خداست که به هر کس (لایق ببیند و مصلحت بداند و) بخواهد می بخشد و خدا صاحب بخشش بزرگی است.»

واژه شناسی

1. امّییّن: از ریشه «اُمّ» به معنای مادر است و «اُمّی» به کسی گویند که در دامان مادرش رشد یافته و درس نخوانده؛ نمی نویسد و از روی کتاب نمی خواند. پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله را امّی گویند، چون منسوب به امت عرب است که نمی نوشتند یا منسوب به ام القُری (ِمکه) است؛ (1)

2. یتلوا: از ماده «تلی» به معنای خواندن و پیروی کردن کتاب است؛ بنابراین معنای آن اخص از مادّه قرائت می باشد؛

3. یزکیهم: از مادّه «زکو» به معنای رشد کردن است؛ (2) پس تزکیه نفس، به معنای رشد دادن نفس به وسیله کارهای نیک و پاکسازی آن از گناهان می باشد؛

4. فضل: به معنای زیادی است و به هر بخششی که نیاز به آن ندارند، «فضل» گویند. (3)

نکته ها و اشاره ها

1. واژه «اُمیین» اشاره به آن است که پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله از میان مردمانی درس ناخوانده بود. همین مطلب عظمت او و اعجاز قرآن را نشان می دهد؛ چرا که فردی درس ناخوانده نمی تواند کتابی پرمحتوا با قوانین عالی همچون قرآن بیاورد؛

2. در این آیه اهداف برانگیختن پیامبر صلی الله علیه و آله را چند چیز شمرده است که عبارتند از:

الف) تلاوت آیات الاهی: خواندن و پیروی کردن از آیات خدا در عمل و دادن الگو به جامعه؛

1- (1) . مفردات، مادّه امّ
2- (2) . همان، مادّه زکا؛ التحقیق؛ العین؛ لسان العرب، مادّه زکا
3- (3) . مفردات، مادّه فضل