تفسیر مقدماتی قرآن کریم صفحه 173

می شدند. آن دو در مکّه از دنیا رفتند و پیامبر صلی الله علیه و آله بدون پسر باقی ماند. (1) این موضوع، زبان دشمنان را گشود و او را «اَبتر» (بریده نسل) خواندند؛ چرا که آنان می پنداشتند پسر اهمّیّت زیادی دارد و تداوم بخش نسل و برنامه پدر است؛ از این رو رسول خدا صلی الله علیه و آله که پسر ندارد برنامه هایش تعطیل می شود؛

2. سوره کوثر چند خبر اساسی را اعلام کرده است که برخی آنها را پیش گوییهای اعجازآمیز قرآن می دانند: (2)

اوّل: خدا به پیامبر صلی الله علیه و آله خیر فراوانی همچون پیروزی اسلام بر کفر (3) و موهبتی همچون فاطمه علیها السلام می دهد که برنامه ها و نسل او را تداوم می بخشد؛

دوم: دشمنان رسول خدا صلی الله علیه و آله بریده نسل خواهند شد و برنامه ها و عظمت دودمانشان باقی نمی ماند؛ همان طور که مشرکان مکه (عاص بن وائل و مانند او) منقرض شدند و هیچ نامی از آنان و دودمانشان باقی نیست؛

3. واژه «کوثر» از ریشه «کثرت» و به معنای خیر و برکت فراوان است. به افراد سخاوتمند نیز کوثر گفته می شود؛ مفسّران بیست و شش احتمال در معنای کوثر مطرح کرده اند؛ (4) از جمله: کثرت فرزندان فاطمه علیها السلام ، نهری در بهشت، (5) حوض کوثر (6) (که مؤمنان هنگام ورود به بهشت از آن سیراب می شوند)، قرآن، نبوّت، کثرت اصحاب و یاران، شفاعت (7) و پیروزیهای پیامبر صلی الله علیه و آله در جنگها و نیز علمای

1- (1) . البته پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله در مدینه نیز با «ماریه قبطیه» ازدواج کرد و پسری به نام ابراهیم از اوداشت که در کودکی وفات کرد. (تفسیر نمونه، ج27، ص368، 369)
2- (2) . همان، ج27، ص376
3- (3) . جمله «اعطیناک» ماضی است؛ اما ممکن است به معنای مضارع متحقق الوقوع باشد که به شکل ماضی بیان شده. (نمونه، ج27، ص376)
4- (4) . تفسیر المیزان، ج20، ص521
5- (5) . این موارد در روایات پیامبر صلی الله علیه و آله و اهل بیت علیهم السلام حکایت شده است. (تفسیر صافی، ج5، ص382)
6- (6) . همان
7- (7) . همان