تفسیر مقدماتی قرآن کریم صفحه 174

امت او (1) که فرزندان علمی وی هستند و همچون نهری بهشتی در بین بشر جاری شده و همگان را از حوض کوثر علوم آل محمّد صلی الله علیه و آله سیراب می کنند. این فاطمه علیها السلام است که مایه شفاعت امّت بوده و فرزندان معصوم او تداوم بخش نبوّت و پاسداران قرآن بوده و هستند و با رهبری آنان پیروزیهای بزرگ علمی و معنوی برای مسلمانان به وجود آمده است؛

4. در این سوره بیان شده که به شکرانه نعمت کوثر، پیامبر صلی الله علیه و آله باید نماز بگزارد و قربانی کند. برخی از مفسّران معتقدند که مقصود، نماز و قربانی روز عید است؛ ولی معنای آیه هر گونه نماز و قربانی را شامل می شود. این سوره در حقیقت آموزشی برای همه رهبران الاهی و مردم مسلمان است که برای ادای شکر نعمتهای بزرگ خداوند به نماز و قربانی رو آورند تا پیوند خود را با خدا و خلق محکم تر سازند و نیاز معنوی خویش و نیاز مادّی غذایی بینوایان را برطرف کنند.

5 . واژه «نَحْر» به معنای گلوگاه و نیز «کشتن شتر» است و از آنجا که در عصر پیامبر صلی الله علیه و آله شتر اهمّیّت ویژه ای داشته است، به مصداق کامل قربانی یعنی کشتن شتر اشاره شده؛ امّا مفسّران قرآن معانی دیگری نیز بیان کرده اند؛ از جمله اینکه مقصود از «نَحْر» آن است که هنگام نماز رو به قبله بایستند؛ چون یکی از معانی این واژه روبه رو شدن است. یا اینکه مقصود، بلند کردن دستها هنگام گفتن تکبیر در نماز است و یا اینکه هنگام رکوع کمر انسان کاملاً صاف باشد. دو مورد اخیر از پیامبر صلی الله علیه و آله واهل بیت علیهم السلام حکایت شده است. (2) مانعی ندارد که همه این معانی مصداق آیه باشد؛ ولی معنای اوّل با ظاهر آیه سازگارتر است و معنای سوم با ذکر نماز پیش از نَحْر بیشتر سازگاری دارد؛