- پیشگفتار 1
- اشاره 7
- تفسیر و تفاسیر 9
- اشاره 9
- اشاره ای به تاریخچه تفسیر 9
- تعریف تفسیر 9
- نکته ها 11
- اشاره 11
- روشها و گرایشهای تفسیری 11
- اشاره 13
- اشاره 14
- سیمای سوره حمد (پرسشگری عاشقانه و امدادخواهی روشنگرانه) 14
- اشاره ای به مطالب سوره حمد 15
- ویژگی خاصّ سوره حمد 15
- اهداف سوره حمد 15
- واژه شناسی 16
- توضیح 16
- مقدمه 16
- یاد مهر دوست 16
- نکته ها و اشاره ها 17
- نکته های ادبی 17
- آموزه ها و پیامها 19
- مقدّمه 20
- پرسشگری عاشقانه 20
- واژه شناسی 20
- توضیح 20
- نکته ها و اشاره ها 21
- نکته های ادبی 21
- آموزه ها و پیامها 23
- مقدّمه 24
- نکته ها و اشاره ها 24
- واژه شناسی و نکته های ادبی 24
- توضیح 24
- بازهم یاد مهر دوست 24
- آموزه ها و پیامها 25
- توضیح 26
- یادی از رستاخیز 26
- مقدّمه 26
- واژهشناسی 26
- نکته ها و اشاره ها 27
- آموزه ها و پیامها 28
- توحید عبادی و افعالی 29
- توضیح 29
- مقدّمه 29
- واژه شناسی 29
- نکته های ادبی 30
- نکته ها و اشاره ها 30
- آموزه ها و پیامها 31
- مقدّمه 32
- توضیح 32
- هدایت طلبی 32
- واژه شناسی 32
- نکته ها و اشاره ها 33
- نکته های ادبی 33
- آموزه ها و پیامها 34
- توضیح 35
- سه خط اساسی در زندگی بشر 35
- واژه شناسی 35
- مقدّمه 35
- نکته ها و اشاره ها 36
- آموزه ها و پیامها 37
- اشاره 41
- سیمای سوره حجرات راه کارهای حفظ شخصیّت و برادری و برابری 42
- کلّیّات 42
- اشاره 42
- نام گذاری 42
- به مطالب مهمّ سوره حجرات 43
- اهداف سوره حجرات 43
- ویژگی سوره 43
- مقدّمه 45
- توضیح 45
- ادب در برابر رهبر اسلام 45
- نکته های ادبی 46
- شأن نزول 46
- واژه شناسی 46
- نکته ها و اشاره ها 47
- آموزه ها و پیامها 49
- مقدّمه 49
- شأن نزول 50
- توضیح 50
- واژه شناسی 51
- نکته ها و اشاره ها 52
- آموزه ها و پیامها 53
- واژه شناسی 54
- توضیح 54
- مقدّمه 54
- نکته های ادبی 55
- نکته ها و اشاره ها 55
- توضیح 56
- آموزه ها و پیامها 56
- مقدّمه 56
- واژه شناسی 57
- شأن نزول 57
- نکته ها و اشاره ها 58
- آموزه ها و پیامها 59
- مقدّمه 60
- توضیح 60
- راهکار برخورد با اخبار مشکوک ایمان دوستی و ناپسندی کفر 60
- شأن نزول 61
- واژه شناسی 61
- نکته ها و اشاره ها 62
- آموزه ها و پیامها 63
- توضیح 64
- مقدّمه 64
- واژه شناسی 65
- نکته ها و اشاره ها 66
- آموزه ها و پیامها 68
- توضیح 69
- مقدّمه 69
- راهکار اصلاح اختلافات اجتماعی اعلام برادری مؤمنان 69
- شأن نزول 70
- واژه شناسی 70
- نکته ها و اشارهها 71
- مقدّمه 73
- آموزه ها و پیامها 73
- توضیح 74
- واژه شناسی 74
- نکته های ادبی 74
- نکته ها و اشاره ها 75
- آموزه ها و پیامها 77
- مقدّمه 78
- توضیح 78
- راهکارهای حفظ شخصیت افراد اجتماع عوامل اختلافات اجتماعی و آداب معاشرت صحیح 78
- شأن نزول 79
- واژه شناسی 80
- نکته ها و اشاره ها 80
- آموزه ها و پیامها 82
- مقدّمه 83
- توضیح 83
- شأن نزول 84
- نکته ها و اشاره ها 85
- واژه شناسی 85
- آموزه ها و پیامها 89
- نظام برابری و معیارهای برتری افراد معنای ایمان و اسلام و تفاوت آنها 90
- مقدّمه 90
- توضیح 90
- شأن نزول 91
- واژه شناسی 91
- نکته ها و اشاره ها 92
- آموزه ها و پیامها 94
- مقدّمه 95
- توضیح 95
- شأن نزول 96
- واژه شناسی 96
- نکته ها و اشاره ها 97
- آموزه ها و پیامها 98
- مقدّمه 99
- نشانه های مؤمنان راستین علم بی کران الاهی 99
- توضیح 99
- نکته ها و اشاره ها 100
- واژه شناسی 100
- توضیح 102
- آموزه ها و پیامها 102
- مقدّمه 102
- آموزه ها و پیامها 103
- نکته ها و اشاره ها 103
- واژه شناسی 104
- توضیح 104
- مقدّمه 104
- نکته ها و اشاره ها 105
- نکته ها و اشاره ها 106
- مقدّمه 106
- آموزه ها و پیامها 106
- توضیح 106
- آموزه ها و پیامها 107
- اشاره 112
- کلّیّات 113
- اهداف سوره جمعه 113
- سیمای سوره جمعه اهداف پیامبران و وظایف اجتماعی مسلمانان 113
- اشاره 113
- مطالب سوره جمعه 114
- ترجمه و تفسیر سوره جمعه 115
- توضیح 115
- مقدّمه 115
- واژه شناسی 116
- نکته ها و اشاره ها 116
- مقدّمه 118
- توضیح 119
- واژه شناسی 120
- نکته ها و اشاره ها 120
- آموزه ها و پیامها 122
- مقدّمه 123
- روحیه های قوم یهود قانون عمومی مرگ و عوامل ترس از آن 123
- توضیح 123
- واژه شناسی 124
- نکته ها و اشاره ها 124
- مقدّمه 127
- آموزه ها و پیامها 127
- توضیح 128
- واژه شناسی 128
- نکته ها و اشاره ها 129
- آموزه ها و پیامها 131
- توضیح 132
- آداب نماز جمعه و وظایف اجتماعی مسلمانان 132
- مقدّمه 132
- واژه شناسی 133
- نکته ها و اشاره ها 134
- آموزه ها و پیامها 137
- مقدّمه 137
- شأن نزول 138
- توضیح 138
- واژه شناسی 138
- نکته ها و اشاره ها 139
- آموزه ها و پیامها 140
- اشاره 144
- فضیلت 145
- سیمای سوره توحید 145
- اشاره 145
- کلّیّات 145
- هدف سوره 146
- تفسیر و ترجمه سوره توحید 146
- توضیح 146
- مطالب فرعی 146
- واژه شناسی 147
- شأن نزول 147
- نکته ها و اشاره ها 148
- آموزه ها و پیامها 152
- اشاره 155
- کلّیّات 156
- اشاره 156
- فضیلت 156
- سیمای سوره قدر 156
- اهداف سوره قدر 157
- مطالب فرعی 157
- توضیح 158
- تفسیر و ترجمه سوره قدر 158
- مقدّمه 158
- واژه شناسی 159
- نکته ها و اشاره ها 160
- آموزه ها و پیامها 165
- اشاره 168
- سیمای سوره کوثر 169
- فضیلت 169
- کلّیّات 169
- اشاره 169
- مطالب فرعی 170
- ویژگیها 170
- اهداف سوره 170
- مقدّمه 171
- ترجمه و تفسیر سوره کوثر 171
- شأن نزول 171
- توضیح 172
- نکته ها و اشاره ها 172
- واژه شناسی 172
- آموزه ها و پیامها 175
یکدیگر، فقط رابطه برادری است؛ در حالی که ممکن است با دیگران رابطه غیر برادرانه داشته باشند؛
البتّه این جمله به واقعیت خارجی نظر ندارد؛ بلکه وضع مطلوب را نشان می دهد.
نکته ها و اشاره ها
1. این آیه، جامعه اسلامی را یک خانواده به شمار آورده و مؤمنان را «برادر» یکدیگر خوانده است؛ یعنی مفهوم برادری در اسلام گسترش یافته و شامل برادر خونی و برادر ایمانی می شود. این یک اصل اساسی اسلام است که بر اساس آن، همه مسلمانان - از هر نژاد و کشور و در هر جای جهان - برادر یکدیگر شمرده می شوند؛
2. همان گونه که برای ایجاد صلح در میان برادران نسبی می کوشید، برای ایجاد آشتی بین مؤمنان - (برادران غیرنسبی) نیز کوشش کنید؛
3. تعبیر به دو برادر برای آن است که بین دو برادر اختلافات، روی می دهد و هرگاه اختلافی هم بین آنها اتفاق افتد، زودگذر و ظاهری است و به کینه تبدیل نمی شود؛ پس مؤمنان نیز باید این گونه باشند؛
4. در تاریخ اسلام آمده است که پیامبر صلی الله علیه و آله پس از ورود به مدینه، هر دو مسلمان را برادر یکدیگر خواند و خود با علی علیه السلام عقد برادری بست. و این آموزه ای برای همه ما است.
5 . در حدیثی از پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله حکایت شده که فرمود: «مسلمان برادر مسلمان است، و به او ستم نمی کند و او را خوار نمی سازد و او را در برابر حوادث تنها نمی گذارد». (1)
در حدیث دیگری از حضرت حکایت شده: «دو برادر دینی، همچون دو دست هستند که یکدیگر را می شویند». (2) (با هم همکاری دارند و عیبهای هم را برطرف می سازند)؛
1- (1) . «المسلم اخو المسلم لا یظلمه و لا یخذله و لا یسلمه». محجه البیضاء، ج3، ص332
2- (2) . همان، ص319