تفسیر مقدماتی قرآن کریم صفحه 82

کس مردم را مسخره می کند، امید نداشته باشد که مردم با او صادقانه دوستی کنند»؛ (1)

8 . در این آیه می فرماید: از خودتان عیبجویی نکنید. این تعبیر به وحدت مؤمنان اشاره دارد؛ یعنی همه مؤمنان به منزله نفس واحدی هستند که عیبجویی از یک نفر، عیبجویی از دیگران است؛

9. لقب زشت دادن، برای تحقیر و کوبیدن شخصیّت افراد و یا انتقام گرفتن از آنان است؛ به طوری که اگر کسی قبلاً سابقه بدی داشته و توبه کرده است، گذشته را به خاطرش می آورند؛ اما اسلام این کار زشت را منع کرده است؛

10. واژه «فِسق» به معنای خروج از اطاعت و نافرمانی خداست. مفسّران در مورد معنای آن در این آیه دو احتمال داده اند: یکی اینکه مؤمنان نامهای فاسقانه را بر خود مگذارند و مپذیرند، و دیگر اینکه فسق در اینجا به معنای کفر است؛ چرا که در مقابل ایمان قرار گرفته؛ پس معنای آیه آن است که اگر کسی ایمان آورد، نامهای کفرآمیز بر او مگذارید؛ (2) البتّه جمع بین دو معنا مانعی ندارد و ممکن است هر دو معنا مراد باشد؛

11. در این آیه اشاره شده که مسخره کننده گان، عیبجویان و کسانی که لقب زشت به دیگران می دهند، ستمکارند. آری، آنان به طرف مقابل خود ستم کرده اند؛ زیرا قلب آنان را آزرده اند و آبروی آنها را برده اند، و به خود ستم روا داشته اند؛ چرا که گناه کرده اند، و به جامعه ستم کرده اند؛ چون بذر اختلاف در جامعه پاشیده اند.

آموزه ها و پیامها

1. به شخصیّت افراد احترام گذارید و به حیثیّت آنان لطمه نزنید: [ ...لَا یَسْخَرْ قَوْمٌ مِّن قَوْمٍ... ]؛