تفسیر مقدماتی قرآن کریم صفحه 94

همان خودنگهداری است که روح و جان را از هر گونه آلودگی حفظ می کند.

تقوا مورد توجّه خاصّ قرآن کریم بوده و آن را بهترین توشه شمرده است و مردمان را به یاری یکدیگر در مورد نیکی و تقوا فرا می خواند؛

9. برای تقوا چند مرحله شمرده اند؛ از جمله:

الف) تقوای اعتقادی: نگهداری خود از عذاب با کسب معارف و اعتقادات صحیح؛

ب) تقوا در برابر گناهان، اعم از ترک واجبات یا انجام دادن کارهای حرام؛

ج) تقوای قلبی: خویشتن داری از آنچه قلب انسان را به خود مشغول می سازد و از حق منصرف می کند، که این تقوای خواص است؛ (1)

10. امام علی علیه السلام در نهج البلاغه می فرماید: «تقوا مرکبی راهوار و آرام است که صاحبانش بر آن سوار می شوند و زمام آنها را به دست می گیرند و تا قلب بهشت به پیش می تازند». (2)

11. جالب آن است که این آیه ارزش اصیل انسان را تقوا معرّفی می کند؛ امّا از آنجا که تقوا امری باطنی است و ممکن است هر کس آن را به دروغ ادّعا بکند، محل سنجش آن را هم معرّفی می کند که نزد خدا و به وسیله اوست؛ زیرا خداوند به همه چیز دانا و آگاه است.

آموزه ها و پیامها

1. معیار کرامت انسانی، تقواست: [ ...إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَل-کُمْ... ]؛

2. نژاد و ملیّت، معیار برتری انسانها نیست. [ ...وَ جَعَلْنَکُمْ شُعُوبًا وَ قَبَآ ل ِلَ لِتَعَارَفُواْ... ]؛

3. نژاد و ملّیّت، علامتی برای شناخت افراد است (نه یک ارزش اصل و معیار برتری): [ لِتَعَارَفُواْ ]؛