راه وحدت امت اسلامی صفحه 116

در مرز عبادت و سیاست

آنچه از سیره و شیوه برخی از صحابه به دست می آید این است که آنها نصوص و متون دینی، که بیشتر جنبه معنوی و اخروی داشت را می پذیرفتند و آن را ستایش می کردند، مانند فرمان رسول خدا (ص) در مورد روزه ماه رمضان، در جهت قبله نماز خواندن، بدون توجه به مسایل دیگر و. . . که تنها جنبه معنوی و اخروی داشت و آنها بی چون و چرا از آن استقبال می کردند، اما نسبت به سلسله مسایلی که جنبه سیاسی داشت مانند: ولایت و حکومت، نظام و تنظیم قوانین دولت، تشکیل شئون سیاست مملکت و برنامه ارتش، اطاعت صرف نداشتند و آن را مورد بررسی و اجتهاد و اظهارنظر قرار می دادند و اگر در آن متوجه مسایلی می شدند که موجب عظمت خلافت و تقویت حکومت می شد، حاضر بودند از نصوص و ادله، عدول و اعراض کنند و تأویل و اجتهاد خود را ملاک عمل قرار دهند؟ !

به هر حال، خلفای سه گانه، یکی پس از دیگری، پیمانی را که پیامبر (ص) با برادر، ولی، وارث، و وصی خود امیر مؤمنان علی بن ابی طالب (ع) بسته بود را نادیده انگاشتند!

در صورتی که هیچ یک از آنها از عهد و پیمان پیامبر (ص) بی خبر نبودند و از آغاز تثبیت تا پایان عمر آن حضرت از تمام نصوص متواتری که درباره علی (ع) بود اطلاع داشتند. (1)

شاید آنها گمان می کردند که عرب ها در برابر علی (ع) تسلیم نمی شوند و زمامداری او را نمی پذیرند. در حالی که آن حضرت در راه خدا شمشیر زده بود و در راه رسیدن به هدف والای توحید، خون ها ریخته بود، تا بتواند حق را یاری کند و