راه وحدت امت اسلامی صفحه 78

سنت هم، چنین اجتهادهایی را حمل بر صحّت می کنند، تا موضوع معذور بودن مجتهد روشن شده باشد؛ زیرا در نظر برادران اهل سنت، ابوسفیان را، جز از راه اجتهاد و استنباط نمی توان از خلافی که مرتکب شده، تبرئه نمود.

سیده زنان عالم

به یقین، داستان سیده زنان عالم و پاره تن خاتم پیامبران (ص) و آنچه بین ایشان و ابوبکر گذشته است را شنیده اید که موجب شد تا هنگام وفات، از ابوبکر دوری کند، تا اینکه سرانجام علی (ع) او را شبانه دفن نمود و جز تعدادی از پیروان خود، به هیچ کس اجازه نداد که در نماز بر فاطمه (علیهاالسلام) و دفن او شرکت کنند.

این مطلب از جمله مطالب مسلّم تاریخی است که بخاری، (1)مسلم، (2)احمدبن حنبل (3)و ابن قتیبه در کتاب الامامه و السیاسه (4)و علامه معتزلی در شرح نهج البلاغه (5)و همچنین مورخان معتبر دیگر نیز آن را بیان کرده اند.

حضرت فاطمه (علیهاالسلام) دو خطبه ایراد کرده اند که گویی از زبان پیامبر (ص) گفته شده است. یکی از خطبه ها راجع به «میراث» و دیگری درباره «خلافت» است. هر دو خطبه را احمدبن عبدالعزیز جوهری در کتاب خود و ابن ابی الحدید معتزلی در شرح نهج البلاغه اش (6)آورده اند، در کتاب های بلاغات النساء (7)و احتجاج طبرسی و

1- صحیح بخاری، ج ٣، کتاب غزوه خیبر و فرائض، ص ٣6 و ١٠5.
2- صحیح مسلم، ج 4، کتاب الجهاد، باب ١6، ص ٣٠، ح 5٢.
3- مسند احمدبن حنبل، ج ١، ص ٢5، ح ٢5.
4- الامامه و السیاسه، ج ١، ص ١4 و ١٣.
5- ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج ١6، ص ٢١٨.
6- شرح نهج البلاغه، ج ١6، ص ٢١6 تا ٢٢٠.
7- احمدبن ابی طاهر متوفی (٢٨٠ هجری) بلاغات النساء، صص ٢٣- ٣٣.