تاریخ اسلام از وفات پیامبر اکرم (ص) تا سقوط بنی امیه صفحه 138

چگونگی بازگشت اهل بیت (علیهم السلام) به مدینه، از وقایع بسیار مهم و تاریخ ساز این دوره به شمار می روند که شرح آنها به تفصیل در منابع متعدّد آمده است. (1)

ج) واقعۀ حره واقم

یزید از آغاز خلافت خود، بارها عبدالله بن زبیر را به بیعت و اطاعت از خویش فراخواند و حتّی در این راه از تطمیع و تهدید استفاده کرد؛ از جمله به عمروبن سعید - حاکم جدید مدینه - دستور داد تا سپاهی را به فرماندهی عمروبن زبیر - که با برادرش دشمنی داشت - به مکه اعزام کند؛ امّا او نتوانست به موفّقیّتی دست یابد و سرانجام شکست سختی خورد. همچنینوی پس از ماجرای کربلا و اعلام بیعت شماری از مکّیان با ابن زبیر و تمایل مردم مدینه به وی، نامه ای محبّت آمیز به عبدالله بن عبّاس - که دعوت ابن زبیر را رد کرده بود - نوشت و از او خواست تا مردم مدینه را به بیعت با او دعوت کند؛ ولی ابن عبّاس پاسخ دندان شکنی به یزید داد و او را به دلیل کشتن امام حسین (ع) ، سزاوار عذاب دنیا و آخرت دانست. از سوی دیگر، ملاقات گروهی از مردم مدینه با یزید و اطّلاع از ماهیّت ضدّ دینی وی و ورود ابن مینا به این شهر برای جمع آوری مالیات مخصوص خلیفه، خشم مردم را برانگیخت؛ ازاین رو بر عثمان بن محمّد بن ابی سفیان - حاکم وقت مدینه - شوریدند و او و سایر امویان را از مدینه اخراج کردند. در پی آن، یزید، مسلم بن عقبه را با پنج هزار نیروی جنگی به مدینه فرستاد و به آنان اجازه داد تا مردم را قتل عام و شهر را غارت کنند. شامیان بیش از ده هزار مرد مدنی را کشتند که در میان آنان هشتاد صحابی و هزاروهفتصد مهاجر و انصار بودند. همچنین خانه های بسیاری را غارت کردند. این حادثه که به واقعۀ حَرّه معروف است، روز 26 یا 2٧ ذی حجّۀ سال 63 ق و طی یک روز در منطقۀ حره واقم اتّفاق افتاد. (2)