تاریخ اسلام از وفات پیامبر اکرم (ص) تا سقوط بنی امیه صفحه 144

١. گذری بر تاریخ خلفای مروانی (64-١٣٢ ق)

اشاره

بعد از مرگ یزید، فرزندش معاویه به خلافت رسید. او در زمان حیات یزید، ولیعهد معرّفی شد و مردم با وی بیعت کردند؛ امّا پس از بیست یا چهل روز و یا دو یا چهار ماه از آن کناره گیری کرد. او علّت این امر را، حقّانیّت اهل بیت (علیهم السلام) برای خلافت دانست و اذعان کرد که جدّش معاویه در امر خلافت، با شخصیّتی به نزاع برخاست که از نظر قرابت با رسول خدا (ص) و سابقه در اسلام، شایسته تر از او بود. آن گاه رفتارهای ضدّ دینی پدرش را برشمرد و گفت که وی، عترت رسول را کشت، حرمت مدینه را شکست و کعبه را به آتش کشید؛ ازاین رو، من خلافت را نمی پذیرم و تصمیم آن را به خودتان واگذار می کنم. او حتّی پیشنهاد مروان و برخی از بستگان برای تعیین شورای خلافت یا جانشین را رد کرد و مسئولیّت آن را نپذیرفت. معاویه چند روز پس از کناره گیری از خلافت، در هفده یا بیست ویک سالگی، به طرز مشکوکی از دنیا رفت. آن گاه مروان بن حکم بر او نماز گزارد و کنار پدرش - یزید - وی را به خاک سپرد. معاویۀ بن یزید، هیچ فرزندی نداشت. (1)