تاریخ اسلام از وفات پیامبر اکرم (ص) تا سقوط بنی امیه صفحه 65

تشکیل دیوان را به تقلید از ملوک شام به اجرا گذارد و برای افراد، به ترتیب سابقه ای که در اسلام داشتند، مقرّری تعیین کرد. وی مناطقی مانند: مدینه، مصر، جزیره، کوفه، بصره، شام، فلسطین، موصل و قنسرین را نیز شهر و ناحیه نامید. یهودیان خیبر را هم از حجاز اخراج کرد و اعراب را به مناطق فتح شده کوچ داد. منابع سنّی، برخی از اقدامات او را ابتکار او دانسته و آورده اند که وی، نخستین کسی بود که شلّاق به دست گرفت؛ برای زمین، مالیات و برای طبقات مختلف اهل کتاب، جزیه مشخّص کرد؛ امور قضاوت هر شهر را به فردی سپرد؛ مسجدالنّبی را تخریب کرد و در جهت خانۀ عبّاس بن عبدالمطّلب توسعه بخشید؛ برای زنان و مردان مدینه، امام جماعت جداگانه ای در نظر گرفت. (1)

ب) بدعت ها و نوآوری ها

عمر، بدعت ها و نوآوری هایی را نیز بر پایۀ نظرات شخصی خود به وجود آورد؛ از جمله متعۀ حج و ازدواج را تحریم کرد که زمان رسول خدا (ص) و ابوبکر، حلال و رایج بود. وی نماز تراویح و شب زنده داری در ماه مبارک رمضان را نیز واجب ساخت و دستور داد تا در نماز تکتف کرده و دست های خود را بر سینه نهند. همچنین مردم را از خواندن نماز مستحبّی پس از نماز عصر نهی کرد و برخی را نیز به همین دلیل شلاق زد. (2)

ج) جلوگیری از نقل حدیث

یکی از وقایع مهمّی که در دورۀ خلافت ابوبکر اتّفاق افتاد و از سوی عمر نیز با

جدّیّت تمام پی گیری شد، مسئلۀ جلوگیری از نقل احادیث و سخنان رسول خدا (ص) بود. منابع آورده اند که وی با این استدلال که استفاده از روایات یا نقل آنها ممکن است باعث کم و زیاد شدن حرفی از آنها و کنار گذاشتن کتاب خدا شود، هرگونه