تاریخ اسلام از وفات پیامبر اکرم (ص) تا سقوط بنی امیه صفحه 9

آن حضرت را به کمک فضل بن عبّاس و اسامۀ بن زید از زیر لباس، غسل داد و پس از اقامۀ نماز به خاک سپرد. (1)

٢. گذری بر حوادث سال یازدهم

اشاره

در سال های پایانی عمر آن حضرت، حوادث و مسائلی سرنوشت ساز پدید آمد که در اینجا به بعضی از آنها اشاره می شود:

الف) احیای مجدّد قبیله گرایی

از شواهد تاریخی برمی آید که گرایش مردم مکه و برخی از قبایل به اسلام، چندان از روی میل باطنی و برآمده از روحیۀ حقیقت طلبی نبود. ازاین رو آنها همچنان بر ساختارهای قبیله ای و فرهنگ جاهلی خویش تأکید می ورزیدند. از سوی دیگر، برخی از قبایل متنفّذ، با تصوّر این که پیروزی اسلام در حقیقت، پیروزی قبیله ای خاص بر قبایل دیگر است، به مخالفت خود با رسول خدا (ص) ادامه دادند.

ب) ظهور مدّعیان نبوّت

عدّه ای نیز مانند مسیلمه کذاب و اسود عنسی، مدّعی نبوّت شدند. مسیلمه برای پیامبر (ص) نوشت که من با تو در امر نبوّت شریک هستم پس نصف زمین از آنِ ماست و قریش قومی نیستند که به عدالت رفتار کنند. (2)اسود عنسی، مدّعی دیگر نبوّت هم از پرداخت زکات به فرستادگان رسول خدا امتناع کرد و گفت: «آنچه از ما گرفته اید به ما بازگردانید که ما خود به آن اولی هستیم و شما نیز بدانچه از آنِ شماست [اولی هستید]» . (3)

1- الطبقات الکبری، ج 2، ص 2٧6.
2- الکامل فی التّاریخ، ابن اثیر، ج 2، ص3٠٠؛ الطبقات الکبری، ج 2، ص ٩1.
3- تاریخ الامم و الملوک، طبری، ج 3، ص 22٩.