آیین برنامه سازی درباره ایام محرم صفحه 104

کوفه شناسی اجمالی

کوفه شناسی اجمالی

کوفه در فاصله سال های 14 تا 17 (ه .ق) در اوج فتوحات ایران پایه گذاری شد. به این دلیل، شهری نظامی بود که انبوه اعراب مسلمان یمن و حجاز را که از جزیرهالعرب برای فتوحات به بینالنهرین آمده بودند، در آنجا و بصره اسکان دادند.

از سال 17 تا سال 34، دوران خلافت خلفای سه گانه و اسکان و تربیت مردم شهر با رویکرد نظام و مکتب خلفا است. در این زمان، قبایل یا شخصیت های شیعی غالباً مقیم کوفه هستند و به تدریج در کوفه، اولین پایه های تشیع با حمایت های غیرمستقیم امیرمؤمنان علی علیه السلام ایجاد شد. با این حال، هیچ گاه آمار قبایل شیعی، یا دوستدار امام حتی به یک سوم جمعیت شهر هم نمیرسید.

از سال 35 تا سال 40، این شهر شاهد خلافت امیرمؤمنان علی علیه السلام به عنوان خلیفه چهارم است. ایشان اگرچه امام اول پس از پیامبر است، ولی در دوران خلافت نه عنوان امام اول، بلکه به عنوان خلیفه چهارم به این منصب رسید. این در حالی بود که کوفه آکنده از مسلمانانی است که غالباً پیرو مکتب خلفا هستند. همچنین جمعیت قابل توجهی از خوارج و عثمانیه (پیرو امویان) و منافقان دنیاپرست در کوفه وجود دارند و شیعیان در اقلیت. به ویژه در جنگ صفین، جمع بسیاری از خواص و عوام آنها به شهادت می رسند و نبود آنها باعث غربت امام در میان مردمی می شود که دل در گرو خلفا دارند.

از سال 40 تا 60، دوران خلافت معاویه بر جهان اسلام است. در این بیست سال، ابتدا مغیره بن شعبه 10 سال، والی شهر کوفه است. پس از شهادت امام حسن علیه السلام ، زیاد بن ابیه به مدت سه سال والی شهر می شود تا با قدرت و بی رحمی هم سیاست های شیعهستیزی خود را به اجرا بگذارد و هم لعن و سب امیرمؤمنان علی علیه السلام را در کوفه و عراق ترویج و نهادینه سازد. او در اوج جنایات خود، زمینهساز شهادت حجر بن عدی و یارانش می شود. سرانجام پس از مرگ او، آخرین والی معاویه بر کوفه، نعمان بن بشیر انصاری است.

مرگ معاویه در سال 60، آغاز خلافت یزید را از سال 60 تا سال 64 به همراه دارد.

در کوفه پس از رسیدن خبر هجرت اعتراضی امام حسین علیه السلام به مکه به تدریج موجی بر پا می شود. موجی که نهایت آن، دعوت نزدیک به یک سوم مردان شهر از امام