- پیشگفتار 1
- بخش اول هدف: اشاره ای به تفسیر و منابع و روشهای آن 7
- اشاره 7
- اشاره ای به تاریخچه تفسیر 9
- تعریف تفسیر 9
- اشاره 9
- تفسیر و تفاسیر 9
- نکته ها 11
- اشاره 11
- روشها و گرایشهای تفسیری 11
- اشاره 13
- بخش دوم هدف: آشنایی با سیمای سوره حمد و ترجمه و تفسیر آن 13
- اشاره 14
- سیمای سوره حمد (پرسشگری عاشقانه و امدادخواهی روشنگرانه) 14
- اهداف سوره حمد 15
- ویژگی خاصّ سوره حمد 15
- اشاره ای به مطالب سوره حمد 15
- واژه شناسی 16
- یاد مهر دوست 16
- توضیح 16
- مقدمه 16
- نکته ها و اشاره ها 17
- نکته های ادبی 17
- آموزه ها و پیامها 19
- واژه شناسی 20
- پرسشگری عاشقانه 20
- توضیح 20
- مقدّمه 20
- نکته های ادبی 21
- نکته ها و اشاره ها 21
- آموزه ها و پیامها 23
- توضیح 24
- نکته ها و اشاره ها 24
- واژه شناسی و نکته های ادبی 24
- بازهم یاد مهر دوست 24
- مقدّمه 24
- آموزه ها و پیامها 25
- توضیح 26
- یادی از رستاخیز 26
- مقدّمه 26
- واژهشناسی 26
- نکته ها و اشاره ها 27
- آموزه ها و پیامها 28
- توحید عبادی و افعالی 29
- مقدّمه 29
- واژه شناسی 29
- توضیح 29
- نکته ها و اشاره ها 30
- نکته های ادبی 30
- آموزه ها و پیامها 31
- واژه شناسی 32
- هدایت طلبی 32
- توضیح 32
- مقدّمه 32
- نکته ها و اشاره ها 33
- نکته های ادبی 33
- آموزه ها و پیامها 34
- سه خط اساسی در زندگی بشر 35
- واژه شناسی 35
- مقدّمه 35
- توضیح 35
- نکته ها و اشاره ها 36
- آموزه ها و پیامها 37
- اشاره 41
- بخش سوم: ترجمه و تفسیر سوره حجرات 41
- سیمای سوره حجرات راه کارهای حفظ شخصیّت و برادری و برابری 42
- نام گذاری 42
- اشاره 42
- کلّیّات 42
- اهداف سوره حجرات 43
- به مطالب مهمّ سوره حجرات 43
- ویژگی سوره 43
- مقدّمه 45
- توضیح 45
- ادب در برابر رهبر اسلام 45
- شأن نزول 46
- واژه شناسی 46
- نکته های ادبی 46
- نکته ها و اشاره ها 47
- آموزه ها و پیامها 49
- مقدّمه 49
- شأن نزول 50
- توضیح 50
- واژه شناسی 51
- نکته ها و اشاره ها 52
- آموزه ها و پیامها 53
- واژه شناسی 54
- توضیح 54
- مقدّمه 54
- نکته ها و اشاره ها 55
- نکته های ادبی 55
- توضیح 56
- آموزه ها و پیامها 56
- مقدّمه 56
- شأن نزول 57
- واژه شناسی 57
- نکته ها و اشاره ها 58
- آموزه ها و پیامها 59
- راهکار برخورد با اخبار مشکوک ایمان دوستی و ناپسندی کفر 60
- مقدّمه 60
- توضیح 60
- واژه شناسی 61
- شأن نزول 61
- نکته ها و اشاره ها 62
- آموزه ها و پیامها 63
- مقدّمه 64
- توضیح 64
- واژه شناسی 65
- نکته ها و اشاره ها 66
- آموزه ها و پیامها 68
- مقدّمه 69
- توضیح 69
- راهکار اصلاح اختلافات اجتماعی اعلام برادری مؤمنان 69
- واژه شناسی 70
- شأن نزول 70
- نکته ها و اشارهها 71
- مقدّمه 73
- آموزه ها و پیامها 73
- واژه شناسی 74
- نکته های ادبی 74
- توضیح 74
- نکته ها و اشاره ها 75
- آموزه ها و پیامها 77
- راهکارهای حفظ شخصیت افراد اجتماع عوامل اختلافات اجتماعی و آداب معاشرت صحیح 78
- مقدّمه 78
- توضیح 78
- شأن نزول 79
- نکته ها و اشاره ها 80
- واژه شناسی 80
- آموزه ها و پیامها 82
- توضیح 83
- مقدّمه 83
- شأن نزول 84
- واژه شناسی 85
- نکته ها و اشاره ها 85
- آموزه ها و پیامها 89
- نظام برابری و معیارهای برتری افراد معنای ایمان و اسلام و تفاوت آنها 90
- مقدّمه 90
- توضیح 90
- شأن نزول 91
- واژه شناسی 91
- نکته ها و اشاره ها 92
- آموزه ها و پیامها 94
- مقدّمه 95
- توضیح 95
- واژه شناسی 96
- شأن نزول 96
- نکته ها و اشاره ها 97
- آموزه ها و پیامها 98
- نشانه های مؤمنان راستین علم بی کران الاهی 99
- توضیح 99
- مقدّمه 99
- نکته ها و اشاره ها 100
- واژه شناسی 100
- توضیح 102
- مقدّمه 102
- آموزه ها و پیامها 102
- آموزه ها و پیامها 103
- نکته ها و اشاره ها 103
- واژه شناسی 104
- مقدّمه 104
- توضیح 104
- نکته ها و اشاره ها 105
- نکته ها و اشاره ها 106
- توضیح 106
- آموزه ها و پیامها 106
- مقدّمه 106
- آموزه ها و پیامها 107
- اشاره 112
- بخش چهارم: ترجمه و تفسیر سوره جمعه 112
- کلّیّات 113
- اهداف سوره جمعه 113
- اشاره 113
- سیمای سوره جمعه اهداف پیامبران و وظایف اجتماعی مسلمانان 113
- مطالب سوره جمعه 114
- مقدّمه 115
- ترجمه و تفسیر سوره جمعه 115
- توضیح 115
- نکته ها و اشاره ها 116
- واژه شناسی 116
- مقدّمه 118
- توضیح 119
- واژه شناسی 120
- نکته ها و اشاره ها 120
- آموزه ها و پیامها 122
- توضیح 123
- روحیه های قوم یهود قانون عمومی مرگ و عوامل ترس از آن 123
- مقدّمه 123
- واژه شناسی 124
- نکته ها و اشاره ها 124
- آموزه ها و پیامها 127
- مقدّمه 127
- واژه شناسی 128
- توضیح 128
- نکته ها و اشاره ها 129
- آموزه ها و پیامها 131
- مقدّمه 132
- توضیح 132
- آداب نماز جمعه و وظایف اجتماعی مسلمانان 132
- واژه شناسی 133
- نکته ها و اشاره ها 134
- آموزه ها و پیامها 137
- مقدّمه 137
- واژه شناسی 138
- توضیح 138
- شأن نزول 138
- نکته ها و اشاره ها 139
- آموزه ها و پیامها 140
- بخش پنجم: ترجمه و تفسیر سوره توحید 144
- اشاره 144
- فضیلت 145
- اشاره 145
- کلّیّات 145
- سیمای سوره توحید 145
- توضیح 146
- مطالب فرعی 146
- هدف سوره 146
- تفسیر و ترجمه سوره توحید 146
- شأن نزول 147
- واژه شناسی 147
- نکته ها و اشاره ها 148
- آموزه ها و پیامها 152
- بخش ششم: ترجمه و تفسیر سوره قدر 155
- اشاره 155
- کلّیّات 156
- اشاره 156
- سیمای سوره قدر 156
- فضیلت 156
- اهداف سوره قدر 157
- مطالب فرعی 157
- تفسیر و ترجمه سوره قدر 158
- توضیح 158
- مقدّمه 158
- واژه شناسی 159
- نکته ها و اشاره ها 160
- آموزه ها و پیامها 165
- بخش هفتم: ترجمه و تفسیر سوره کوثر 168
- اشاره 168
- فضیلت 169
- سیمای سوره کوثر 169
- کلّیّات 169
- اشاره 169
- مطالب فرعی 170
- اهداف سوره 170
- ویژگیها 170
- شأن نزول 171
- مقدّمه 171
- ترجمه و تفسیر سوره کوثر 171
- توضیح 172
- نکته ها و اشاره ها 172
- واژه شناسی 172
- آموزه ها و پیامها 175
- کتابنامه 178
2. آگاهی خدا حدّ و مرز ندارد: پس نمی توانید چیزی را از او مخفی کنید:
[ ...وَ اللَّهُ بِکُلِ ّ شَیْءٍ عَلِیمٌ ].
مقدّمه
قرآن کریم در آیه هفدهم سوره حجرات، به منّت گذاری بی مورد افراد بر پیامبر صلی الله علیه و آله اشاره کرده و با یادآوری منّت گذاری خدا در مورد نعمت هدایت می فرماید:
[ یَمُنُّونَ عَلَیْکَ أَنْ أَسْلَمُواْ قُل لَّاتَمُنُّواْ عَلَیَّ إِسْلَمَکُم بَلِ اللَّهُ یَمُنُّ عَلَیْکُمْ أَنْ هَدَ ل کُمْ لِلْإِیمَنِ إِن کُنتُمْ صَدِقِینَ ]؛
بر تو منّت می نهند که اسلام آورده اند؛ (ای پیامبر) بگو: اسلام آوردنتان را بر من منّت نگذارید؛ بلکه خدا بر شما منّت می نهد که شما را به ایمان هدایت کرده است، اگر (در ایمان خود) راستگو هستید.
توضیح
در آیه پیشین به بخشی از سخنان بنی اسد اشاره شد و اینک در این آیه «منّت گذاری بی موردی» آنان را بیان می کند و خطاب به پیامبر صلی الله علیه و آله می فرماید: «آنان بر تو منّت می گذارند که (بدون خون ریزی) اسلام آورده اند»؛ سپس در مقام پاسخ به آنان «هدایت به نعمت ایمان» را یادآور می شود و منت گذاری را حق خداوند می داند و می فرماید: «(ای پیامبر) به آنان بگو: به خاطر اسلام خود بر من منّت نگذارید، بلکه خدا بر شما منّت می گذارد (یعنی به شما نعمت داد،) که شما را به سوی ایمان هدایت کرد. اگر (در ادّعای ایمان) راستگو هستید».
واژه شناسی
مِنّت: این واژه از ماده «مَنْ» و به معنای وزنه مخصوصی است که با آن وزن می کنند؛ سپس به هر نعمت سنگین و گرانقدری منّت گفته اند.