تفسیر مقدماتی قرآن کریم صفحه 134

نکته ها و اشاره ها

1. در این آیات به یکی از مراسم شکوهمند و پراهمّیّت اسلام اشاره شده است. در اسلام به سه نوع اجتماع اهمّیّت داده می شود:

اوّل: اجتماع روزانه برای نماز جماعت؛

دوم: اجتماع هفتگی برای نماز جمعه؛

سوم: اجتماع سالیانه برای مراسم حج.

2. نخستین اجتماع مسلمانان در روز جمعه هنگامی بود که مسلمانان پیشین از ورود پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله به مدینه احساس کردند به اجتماع و دعا در روز خاصّی نیاز دارند؛ همان طور که یهودیان روز شنبه و مسیحیان روز یکشنبه جمع می شوند.

مسلمانان نیز در روز پیش از آن به سراغ «اَسعد بن زراره» رفتند و نماز جماعت را با او خواندند. وی مردم را اندرز داد و آنان که حدود چهل نفر بودند، با همدیگر غذا خوردند. از آن پس این روز را روز جمعه نامیدند؛ چون روز اجتماع مسلمانان بود.

پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله به مدینه آمد، و پس از توقّف چند روزه در قبا، روز جمعه به سمت مدینه حرکت کرد. هنگامی که به محله «بنی سالم» رسید، اوّلین مراسم نماز جمعه رسمی اسلام را برگزار کرد. پیامبر صلی الله علیه و آله در این روز اوّلین خطبه خود را بیان فرمود؛ (1)

3. واژه «نُودی» از «نداء» به معنای بانگ زدن است که در اینجا مقصود اذان گفتن برای نماز جمعه می باشد؛ یعنی هنگامی که اذان نماز جمعه گفته می شود، مردم موظفند کار و کسب خود را رها کنند و به سوی نماز جمعه بشتابند؛ (2)

4. نماز جمعه - مانند نماز صبح - دو رکعت است؛ اما دو قنوت دارد: یکی پیش