تفسیر مقدماتی قرآن کریم صفحه 34

روست که پیامبران و امامان نیز از خدا هدایت بیشتر می طلبند - و از طرف دیگر، ما انسانها در معرض لغزش و انحراف هستیم، و به همین دلیل باید از خدا امداد و هدایت مستمر بطلبیم. در برخی از احادیث اهل بیت علیهم السلام نیز به نکته دوم اشاره شده است؛ (1)

4. صراط مستقیم در قرآن کریم، همان آیین خداپرستی و دین حق و پایبندی به دستورات خداست. (2) مفسّران آن را به معنای اسلام، قرآن، پیامبر صلی الله علیه و آله و امامان علیهم السلام و آیین الاهی تفسیر کرده اند. همه این معناها به همان معنای دین الاهی و جنبه های اعتقادی و عملی آن باز می گردد؛ (3)

5 . هر کس در زندگی راهی را انتخاب می کند: گاهی راه هوس و گاهی راه شیطان و گاهی راه طاغوتها و گاهی راه نیاکان گمراه؛ ولی قرآن می خواهد که ما بهترین و کوتاه ترین راه (راه مستقیم) را برگزینیم تا زودتر به هدف و سعادت برسیم و از راه حق منحرف نشویم؛

6 . در احادیث اسلامی «صراط مستقیم»، به راه پیامبران و ائمه علیهم السلام و امام علی علیه السلام و معرفت ایشان تفسیر شده است. (4) این گونه احادیث مصادیق کامل راه مستقیم را بیان می کند. راه آنان همان راه خداپرستی و دینی حق بوده است، وگرنه مفهوم راه مستقیم در این موارد منحصر نمی شود.

آموزه ها و پیامها

1. دائماً راهنمایی و هدایت را از خدا بخواهید؛ (5)

2. به راه مستقیم بروید و از راههای انحرافی بپرهیزید: [ ...الصِّرَ طَ الْمُسْتَقِیمَ... ].

1- (1) . از امام علی علیه السلام در مورد جمله [ ...اهْدِنَا الصِّرَ طَ الْمُسْتَقِیمَ... ] حکایت شده: «اَدم لنا توفیقک الذی اطعناک به من ماضی ایّامنا، حتی نطیعک کذلک فی مستقبل اعمارنا». (تفسیر صافی، ج1، ص85)
2- (2) . ر. ک: انعام، 161؛ یس، 2 - 61؛ آل عمران، 101
3- (3) . تفسیر نمونه، ج1، ص50
4- (4) . تفسیر صافی، ج1، ص85
5- (5) . این پیام از لزوم تکرار حمد در نمازها به دست می آید