- پیشگفتار 1
- بخش اول هدف: اشاره ای به تفسیر و منابع و روشهای آن 7
- اشاره 7
- تعریف تفسیر 9
- اشاره 9
- اشاره ای به تاریخچه تفسیر 9
- تفسیر و تفاسیر 9
- نکته ها 11
- روشها و گرایشهای تفسیری 11
- اشاره 11
- اشاره 13
- بخش دوم هدف: آشنایی با سیمای سوره حمد و ترجمه و تفسیر آن 13
- سیمای سوره حمد (پرسشگری عاشقانه و امدادخواهی روشنگرانه) 14
- اشاره 14
- اهداف سوره حمد 15
- ویژگی خاصّ سوره حمد 15
- اشاره ای به مطالب سوره حمد 15
- واژه شناسی 16
- مقدمه 16
- توضیح 16
- یاد مهر دوست 16
- نکته های ادبی 17
- نکته ها و اشاره ها 17
- آموزه ها و پیامها 19
- پرسشگری عاشقانه 20
- مقدّمه 20
- توضیح 20
- واژه شناسی 20
- نکته های ادبی 21
- نکته ها و اشاره ها 21
- آموزه ها و پیامها 23
- واژه شناسی و نکته های ادبی 24
- نکته ها و اشاره ها 24
- بازهم یاد مهر دوست 24
- مقدّمه 24
- توضیح 24
- آموزه ها و پیامها 25
- یادی از رستاخیز 26
- توضیح 26
- مقدّمه 26
- واژهشناسی 26
- نکته ها و اشاره ها 27
- آموزه ها و پیامها 28
- توضیح 29
- توحید عبادی و افعالی 29
- مقدّمه 29
- واژه شناسی 29
- نکته های ادبی 30
- نکته ها و اشاره ها 30
- آموزه ها و پیامها 31
- هدایت طلبی 32
- مقدّمه 32
- واژه شناسی 32
- توضیح 32
- نکته های ادبی 33
- نکته ها و اشاره ها 33
- آموزه ها و پیامها 34
- سه خط اساسی در زندگی بشر 35
- مقدّمه 35
- توضیح 35
- واژه شناسی 35
- نکته ها و اشاره ها 36
- آموزه ها و پیامها 37
- بخش سوم: ترجمه و تفسیر سوره حجرات 41
- اشاره 41
- سیمای سوره حجرات راه کارهای حفظ شخصیّت و برادری و برابری 42
- اشاره 42
- کلّیّات 42
- نام گذاری 42
- اهداف سوره حجرات 43
- ویژگی سوره 43
- به مطالب مهمّ سوره حجرات 43
- ادب در برابر رهبر اسلام 45
- مقدّمه 45
- توضیح 45
- شأن نزول 46
- واژه شناسی 46
- نکته های ادبی 46
- نکته ها و اشاره ها 47
- مقدّمه 49
- آموزه ها و پیامها 49
- توضیح 50
- شأن نزول 50
- واژه شناسی 51
- نکته ها و اشاره ها 52
- آموزه ها و پیامها 53
- توضیح 54
- واژه شناسی 54
- مقدّمه 54
- نکته های ادبی 55
- نکته ها و اشاره ها 55
- آموزه ها و پیامها 56
- مقدّمه 56
- توضیح 56
- شأن نزول 57
- واژه شناسی 57
- نکته ها و اشاره ها 58
- آموزه ها و پیامها 59
- مقدّمه 60
- راهکار برخورد با اخبار مشکوک ایمان دوستی و ناپسندی کفر 60
- توضیح 60
- واژه شناسی 61
- شأن نزول 61
- نکته ها و اشاره ها 62
- آموزه ها و پیامها 63
- توضیح 64
- مقدّمه 64
- واژه شناسی 65
- نکته ها و اشاره ها 66
- آموزه ها و پیامها 68
- مقدّمه 69
- توضیح 69
- راهکار اصلاح اختلافات اجتماعی اعلام برادری مؤمنان 69
- شأن نزول 70
- واژه شناسی 70
- نکته ها و اشارهها 71
- مقدّمه 73
- آموزه ها و پیامها 73
- واژه شناسی 74
- توضیح 74
- نکته های ادبی 74
- نکته ها و اشاره ها 75
- آموزه ها و پیامها 77
- مقدّمه 78
- راهکارهای حفظ شخصیت افراد اجتماع عوامل اختلافات اجتماعی و آداب معاشرت صحیح 78
- توضیح 78
- شأن نزول 79
- نکته ها و اشاره ها 80
- واژه شناسی 80
- آموزه ها و پیامها 82
- توضیح 83
- مقدّمه 83
- شأن نزول 84
- واژه شناسی 85
- نکته ها و اشاره ها 85
- آموزه ها و پیامها 89
- مقدّمه 90
- نظام برابری و معیارهای برتری افراد معنای ایمان و اسلام و تفاوت آنها 90
- توضیح 90
- شأن نزول 91
- واژه شناسی 91
- نکته ها و اشاره ها 92
- آموزه ها و پیامها 94
- توضیح 95
- مقدّمه 95
- واژه شناسی 96
- شأن نزول 96
- نکته ها و اشاره ها 97
- آموزه ها و پیامها 98
- مقدّمه 99
- توضیح 99
- نشانه های مؤمنان راستین علم بی کران الاهی 99
- نکته ها و اشاره ها 100
- واژه شناسی 100
- مقدّمه 102
- توضیح 102
- آموزه ها و پیامها 102
- آموزه ها و پیامها 103
- نکته ها و اشاره ها 103
- واژه شناسی 104
- مقدّمه 104
- توضیح 104
- نکته ها و اشاره ها 105
- توضیح 106
- آموزه ها و پیامها 106
- نکته ها و اشاره ها 106
- مقدّمه 106
- آموزه ها و پیامها 107
- اشاره 112
- بخش چهارم: ترجمه و تفسیر سوره جمعه 112
- اشاره 113
- اهداف سوره جمعه 113
- کلّیّات 113
- سیمای سوره جمعه اهداف پیامبران و وظایف اجتماعی مسلمانان 113
- مطالب سوره جمعه 114
- ترجمه و تفسیر سوره جمعه 115
- توضیح 115
- مقدّمه 115
- نکته ها و اشاره ها 116
- واژه شناسی 116
- مقدّمه 118
- توضیح 119
- واژه شناسی 120
- نکته ها و اشاره ها 120
- آموزه ها و پیامها 122
- روحیه های قوم یهود قانون عمومی مرگ و عوامل ترس از آن 123
- مقدّمه 123
- توضیح 123
- نکته ها و اشاره ها 124
- واژه شناسی 124
- آموزه ها و پیامها 127
- مقدّمه 127
- توضیح 128
- واژه شناسی 128
- نکته ها و اشاره ها 129
- آموزه ها و پیامها 131
- توضیح 132
- آداب نماز جمعه و وظایف اجتماعی مسلمانان 132
- مقدّمه 132
- واژه شناسی 133
- نکته ها و اشاره ها 134
- مقدّمه 137
- آموزه ها و پیامها 137
- شأن نزول 138
- واژه شناسی 138
- توضیح 138
- نکته ها و اشاره ها 139
- آموزه ها و پیامها 140
- بخش پنجم: ترجمه و تفسیر سوره توحید 144
- اشاره 144
- فضیلت 145
- سیمای سوره توحید 145
- اشاره 145
- کلّیّات 145
- توضیح 146
- مطالب فرعی 146
- هدف سوره 146
- تفسیر و ترجمه سوره توحید 146
- واژه شناسی 147
- شأن نزول 147
- نکته ها و اشاره ها 148
- آموزه ها و پیامها 152
- اشاره 155
- بخش ششم: ترجمه و تفسیر سوره قدر 155
- کلّیّات 156
- سیمای سوره قدر 156
- اشاره 156
- فضیلت 156
- اهداف سوره قدر 157
- مطالب فرعی 157
- مقدّمه 158
- توضیح 158
- تفسیر و ترجمه سوره قدر 158
- واژه شناسی 159
- نکته ها و اشاره ها 160
- آموزه ها و پیامها 165
- اشاره 168
- بخش هفتم: ترجمه و تفسیر سوره کوثر 168
- فضیلت 169
- اشاره 169
- سیمای سوره کوثر 169
- کلّیّات 169
- اهداف سوره 170
- مطالب فرعی 170
- ویژگیها 170
- مقدّمه 171
- ترجمه و تفسیر سوره کوثر 171
- شأن نزول 171
- واژه شناسی 172
- توضیح 172
- نکته ها و اشاره ها 172
- آموزه ها و پیامها 175
- کتابنامه 178
هر کس همراه و ملازم شما باشد، به شما ملحق می شود؛ و هر کس کوتاهی کند (و کندروی کند) نابود می شود»؛ (1)
9. تعبیر «یَأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ...» اشاره به آن است که ایمان در انجام دادن فرمانهای این آیه اثر دارد؛ یعنی لازمه ایمان، آن است که مؤمن ادب حضور خدا و پیامبر صلی الله علیه و آله را نگه دارد (2) و باتقوا باشد؛
10. اسمهایی همچون «سَمِیعٌ» و «عَلِیمٌ» که در آخر هر آیه می آید، با محتوای آیه ارتباط دارد و در اینجا اشاره به آن است که خدا شنواست و می شنود که شما به پیش از خدا و رسولش سخن گفتید؛ سخن خدا داناست و به کردار شما در برابر پیامبر صلی الله علیه و آله آگاهی دارد.
آموزه ها و پیامها
1. مؤمنان باید ادب حضور خدای متعال و پیامبر صلی الله علیه و آله را نگه دارند: [ لَاتُقَدِّمُواْ ]؛
2. بر رهبر مسلمانان پیشی نگیرید: [ وَ رَسُولِهِ ]؛
3. لازمه ایمان، رعایت ادب در برابر رهبر جامعه است: [ یَأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ... ]؛
4. به انضباط و سلسله مراتب مدیریت در جامعه اسلامی اهمّیّت دهید:
[ لَاتُقَدِّمُواْ ]؛
5 . خود نگهدار و پارسا باشید که خدا سخنان و کردار شما را تحت نظر دارد:
[ ...وَ اتَّقُواْ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ سَمِیعٌ عَلِیمٌ ].
مقدّمه
قرآن کریم در آیه دوّم سوره حجرات به «ادب گفتاری در برابر پیامبر صلی الله علیه و آله » اشاره کرده است هشدار به مسلمانان می فرماید:
1- (1) . «فالراغب عنکم مارق و اللازم لکم لاحق و المقصّر فی حقّکم زاهق...» (زیارت جامعه کبیره، مفاتیح الجنان و کتابهای دیگر)
2- (2) . در مورد حقیقت ایمان و تفاوت مؤمن و مسلمان، ذیل آیه 14 سخن خواهیم گفت