- پیشگفتار 1
- بخش اول هدف: اشاره ای به تفسیر و منابع و روشهای آن 7
- اشاره 7
- اشاره ای به تاریخچه تفسیر 9
- تفسیر و تفاسیر 9
- تعریف تفسیر 9
- اشاره 9
- نکته ها 11
- اشاره 11
- روشها و گرایشهای تفسیری 11
- بخش دوم هدف: آشنایی با سیمای سوره حمد و ترجمه و تفسیر آن 13
- اشاره 13
- سیمای سوره حمد (پرسشگری عاشقانه و امدادخواهی روشنگرانه) 14
- اشاره 14
- اهداف سوره حمد 15
- اشاره ای به مطالب سوره حمد 15
- ویژگی خاصّ سوره حمد 15
- واژه شناسی 16
- توضیح 16
- یاد مهر دوست 16
- مقدمه 16
- نکته ها و اشاره ها 17
- نکته های ادبی 17
- آموزه ها و پیامها 19
- پرسشگری عاشقانه 20
- واژه شناسی 20
- مقدّمه 20
- توضیح 20
- نکته های ادبی 21
- نکته ها و اشاره ها 21
- آموزه ها و پیامها 23
- واژه شناسی و نکته های ادبی 24
- نکته ها و اشاره ها 24
- مقدّمه 24
- بازهم یاد مهر دوست 24
- توضیح 24
- آموزه ها و پیامها 25
- توضیح 26
- واژهشناسی 26
- یادی از رستاخیز 26
- مقدّمه 26
- نکته ها و اشاره ها 27
- آموزه ها و پیامها 28
- توضیح 29
- توحید عبادی و افعالی 29
- مقدّمه 29
- واژه شناسی 29
- نکته های ادبی 30
- نکته ها و اشاره ها 30
- آموزه ها و پیامها 31
- هدایت طلبی 32
- توضیح 32
- مقدّمه 32
- واژه شناسی 32
- نکته ها و اشاره ها 33
- نکته های ادبی 33
- آموزه ها و پیامها 34
- سه خط اساسی در زندگی بشر 35
- واژه شناسی 35
- توضیح 35
- مقدّمه 35
- نکته ها و اشاره ها 36
- آموزه ها و پیامها 37
- اشاره 41
- بخش سوم: ترجمه و تفسیر سوره حجرات 41
- سیمای سوره حجرات راه کارهای حفظ شخصیّت و برادری و برابری 42
- نام گذاری 42
- اشاره 42
- کلّیّات 42
- اهداف سوره حجرات 43
- به مطالب مهمّ سوره حجرات 43
- ویژگی سوره 43
- ادب در برابر رهبر اسلام 45
- توضیح 45
- مقدّمه 45
- شأن نزول 46
- نکته های ادبی 46
- واژه شناسی 46
- نکته ها و اشاره ها 47
- آموزه ها و پیامها 49
- مقدّمه 49
- توضیح 50
- شأن نزول 50
- واژه شناسی 51
- نکته ها و اشاره ها 52
- آموزه ها و پیامها 53
- واژه شناسی 54
- توضیح 54
- مقدّمه 54
- نکته ها و اشاره ها 55
- نکته های ادبی 55
- آموزه ها و پیامها 56
- مقدّمه 56
- توضیح 56
- واژه شناسی 57
- شأن نزول 57
- نکته ها و اشاره ها 58
- آموزه ها و پیامها 59
- توضیح 60
- مقدّمه 60
- راهکار برخورد با اخبار مشکوک ایمان دوستی و ناپسندی کفر 60
- شأن نزول 61
- واژه شناسی 61
- نکته ها و اشاره ها 62
- آموزه ها و پیامها 63
- مقدّمه 64
- توضیح 64
- واژه شناسی 65
- نکته ها و اشاره ها 66
- آموزه ها و پیامها 68
- مقدّمه 69
- توضیح 69
- راهکار اصلاح اختلافات اجتماعی اعلام برادری مؤمنان 69
- واژه شناسی 70
- شأن نزول 70
- نکته ها و اشارهها 71
- مقدّمه 73
- آموزه ها و پیامها 73
- واژه شناسی 74
- توضیح 74
- نکته های ادبی 74
- نکته ها و اشاره ها 75
- آموزه ها و پیامها 77
- مقدّمه 78
- راهکارهای حفظ شخصیت افراد اجتماع عوامل اختلافات اجتماعی و آداب معاشرت صحیح 78
- توضیح 78
- شأن نزول 79
- نکته ها و اشاره ها 80
- واژه شناسی 80
- آموزه ها و پیامها 82
- توضیح 83
- مقدّمه 83
- شأن نزول 84
- نکته ها و اشاره ها 85
- واژه شناسی 85
- آموزه ها و پیامها 89
- مقدّمه 90
- نظام برابری و معیارهای برتری افراد معنای ایمان و اسلام و تفاوت آنها 90
- توضیح 90
- شأن نزول 91
- واژه شناسی 91
- نکته ها و اشاره ها 92
- آموزه ها و پیامها 94
- توضیح 95
- مقدّمه 95
- واژه شناسی 96
- شأن نزول 96
- نکته ها و اشاره ها 97
- آموزه ها و پیامها 98
- توضیح 99
- مقدّمه 99
- نشانه های مؤمنان راستین علم بی کران الاهی 99
- نکته ها و اشاره ها 100
- واژه شناسی 100
- مقدّمه 102
- آموزه ها و پیامها 102
- توضیح 102
- آموزه ها و پیامها 103
- نکته ها و اشاره ها 103
- واژه شناسی 104
- مقدّمه 104
- توضیح 104
- نکته ها و اشاره ها 105
- مقدّمه 106
- نکته ها و اشاره ها 106
- آموزه ها و پیامها 106
- توضیح 106
- آموزه ها و پیامها 107
- اشاره 112
- بخش چهارم: ترجمه و تفسیر سوره جمعه 112
- سیمای سوره جمعه اهداف پیامبران و وظایف اجتماعی مسلمانان 113
- کلّیّات 113
- اهداف سوره جمعه 113
- اشاره 113
- مطالب سوره جمعه 114
- ترجمه و تفسیر سوره جمعه 115
- مقدّمه 115
- توضیح 115
- نکته ها و اشاره ها 116
- واژه شناسی 116
- مقدّمه 118
- توضیح 119
- واژه شناسی 120
- نکته ها و اشاره ها 120
- آموزه ها و پیامها 122
- روحیه های قوم یهود قانون عمومی مرگ و عوامل ترس از آن 123
- مقدّمه 123
- توضیح 123
- واژه شناسی 124
- نکته ها و اشاره ها 124
- آموزه ها و پیامها 127
- مقدّمه 127
- توضیح 128
- واژه شناسی 128
- نکته ها و اشاره ها 129
- آموزه ها و پیامها 131
- توضیح 132
- مقدّمه 132
- آداب نماز جمعه و وظایف اجتماعی مسلمانان 132
- واژه شناسی 133
- نکته ها و اشاره ها 134
- آموزه ها و پیامها 137
- مقدّمه 137
- واژه شناسی 138
- شأن نزول 138
- توضیح 138
- نکته ها و اشاره ها 139
- آموزه ها و پیامها 140
- اشاره 144
- بخش پنجم: ترجمه و تفسیر سوره توحید 144
- اشاره 145
- فضیلت 145
- کلّیّات 145
- سیمای سوره توحید 145
- توضیح 146
- مطالب فرعی 146
- تفسیر و ترجمه سوره توحید 146
- هدف سوره 146
- واژه شناسی 147
- شأن نزول 147
- نکته ها و اشاره ها 148
- آموزه ها و پیامها 152
- بخش ششم: ترجمه و تفسیر سوره قدر 155
- اشاره 155
- سیمای سوره قدر 156
- اشاره 156
- فضیلت 156
- کلّیّات 156
- اهداف سوره قدر 157
- مطالب فرعی 157
- مقدّمه 158
- توضیح 158
- تفسیر و ترجمه سوره قدر 158
- واژه شناسی 159
- نکته ها و اشاره ها 160
- آموزه ها و پیامها 165
- بخش هفتم: ترجمه و تفسیر سوره کوثر 168
- اشاره 168
- سیمای سوره کوثر 169
- کلّیّات 169
- فضیلت 169
- اشاره 169
- اهداف سوره 170
- مطالب فرعی 170
- ویژگیها 170
- مقدّمه 171
- ترجمه و تفسیر سوره کوثر 171
- شأن نزول 171
- واژه شناسی 172
- توضیح 172
- نکته ها و اشاره ها 172
- آموزه ها و پیامها 175
- کتابنامه 178
یکدیگر، فقط رابطه برادری است؛ در حالی که ممکن است با دیگران رابطه غیر برادرانه داشته باشند؛
البتّه این جمله به واقعیت خارجی نظر ندارد؛ بلکه وضع مطلوب را نشان می دهد.
نکته ها و اشاره ها
1. این آیه، جامعه اسلامی را یک خانواده به شمار آورده و مؤمنان را «برادر» یکدیگر خوانده است؛ یعنی مفهوم برادری در اسلام گسترش یافته و شامل برادر خونی و برادر ایمانی می شود. این یک اصل اساسی اسلام است که بر اساس آن، همه مسلمانان - از هر نژاد و کشور و در هر جای جهان - برادر یکدیگر شمرده می شوند؛
2. همان گونه که برای ایجاد صلح در میان برادران نسبی می کوشید، برای ایجاد آشتی بین مؤمنان - (برادران غیرنسبی) نیز کوشش کنید؛
3. تعبیر به دو برادر برای آن است که بین دو برادر اختلافات، روی می دهد و هرگاه اختلافی هم بین آنها اتفاق افتد، زودگذر و ظاهری است و به کینه تبدیل نمی شود؛ پس مؤمنان نیز باید این گونه باشند؛
4. در تاریخ اسلام آمده است که پیامبر صلی الله علیه و آله پس از ورود به مدینه، هر دو مسلمان را برادر یکدیگر خواند و خود با علی علیه السلام عقد برادری بست. و این آموزه ای برای همه ما است.
5 . در حدیثی از پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله حکایت شده که فرمود: «مسلمان برادر مسلمان است، و به او ستم نمی کند و او را خوار نمی سازد و او را در برابر حوادث تنها نمی گذارد». (1)
در حدیث دیگری از حضرت حکایت شده: «دو برادر دینی، همچون دو دست هستند که یکدیگر را می شویند». (2) (با هم همکاری دارند و عیبهای هم را برطرف می سازند)؛
1- (1) . «المسلم اخو المسلم لا یظلمه و لا یخذله و لا یسلمه». محجه البیضاء، ج3، ص332
2- (2) . همان، ص319