نقش و کارکرد خانواده در جهاد اقتصادی صفحه 36

سرمایه در نظام اسلامی، ودیعه ای الهی است که در اختیار انسان قرار دارد و باید از آن در راه مصالح مردم و جامعه بهره گرفت. به همین دلیل، از آن به امر «خیر» تعبیر شده است. چنان که قرآن به کسانی که در پایان عمر هستند، سفارش میکند، تکلیف سرمایه خود را روشن کنند:

«کُتِبَ عَلَیْکُم اِذا حَضَر اَحَدَکُمْ الْمَوتُ اِنْ تَرَکَ خَیراً الوِصِیَّه؛ بر شما مقرر شده است که چون یکی از شما را مرگ فرا رسد، اگر مالی بر جای گذارد، وصیت کند». (بقره:180)

«کلمه خیرا که بدون هیچ قید و شرط در آیه بالا آمده، بیانگر این حقیقت است که اموالی که از طریق مشروع به دست آمده، خیر مطلق است. یعنی خیر برای دین، خیر برای پیشبرد برنامههای فرهنگی [و اقتصادی]، خیر برای برقرار ساختن عدالت اجتماعی یا خیر برای دفاع از استقلال و آزادی یک جامعه و خیر برای هر مقصودی».(1)

با توجه به اهمیت و نقش سرمایه در تولید، نباید آن را در جامعه راکد گذاشت. اسلام با وضع قانون «خمس»، مانع از راکد ماندن سرمایه در جامعه میشود، ولی باز هم سرمایههای فراوانی در خانوادهها وجود دارد که یا در خانواده راکد است یا به شیوه نامناسب از آنها استفاده میشود. در حال حاضر، این فرصت فراهم آمده است تا این سرمایهها که بخشی از سرمایه ملی هستند، به اشکال مختلف از جمله مشارکت مستقیم یا غیر مستقیم و نیز در امور عام المنفعه در جریان تولید قرار گیرند.

الف) مشارکت مستقیم سرمایه در تولید

الف) مشارکت مستقیم سرمایه در تولید

خانوادهها معمولاً از طریق انجام کار، دریافت ارث، هدیه و ... صاحب درآمد و سرمایه میشوند، ولی سطح درآمدی خانواده ها با هم متفاوت است. بالا یا