- دیباچه 1
- پیش گفتار 3
- فصل اول: کلیات 5
- اشاره 5
- 1. معنی جهاد و عرصه های مختلف آن 5
- 2. معنی، مفهوم و کارکرد جهاد اقتصادی 6
- 3. فرهنگ جهادی و عناصر اساسی آن 8
- اشاره 8
- الف) علاقه به اعتلای دین 9
- ج) خدمت به مردم 10
- ب) ولایت مداری 10
- 4. هدف از طرح جهاد اقتصادی در خانواده 11
- د) میهن دوستی 11
- اشاره 12
- 5. دلایل طرح جهاد اقتصادی در خانواده 12
- الف) کم رنگ شدن نقش خانواده در تولید 12
- ب) مدیریت نامناسب مصرف 13
- ج) افزایش حداکثری رفاه و مطلوبیت خانواده 14
- الف) آگاهی از فرهنگ جهادی 15
- اشاره 15
- 6. وظایف خانواده در طرح جهاد اقتصادی 15
- ج) مدیریت مصرف 16
- د) تربیت نیروهای ارزشی 16
- ب) مشارکت در تولید 16
- فصل دوم: بایستههای فرهنگ جهادی 18
- اشاره 18
- 1. اخلاص در کار 19
- 2. خودسازی 20
- 3. گذشت و ایثار 21
- 4. کار و تلاش بیوقفه 23
- 5. پایبندی به اصول اخلاقی 24
- 6. استقامت در برابر دشواریها 25
- 7. بهرهگیری از تدبیر و دانش 26
- 8. پایبندی به نظم و مقرّرات 26
- 9. مبارزه با ناامیدی و دل سردی از کار 27
- 10. وحدت رویه در دست یابی به هدف 28
- فصل سوم: مشارکت در تولید 29
- اشاره 29
- 1. انجام کار تولیدی 30
- اشاره 30
- الف) تولید در بخش رسمی 31
- ب) تولید در منزل 32
- 2. مشارکت دادن سرمایه در تولید 35
- اشاره 35
- الف) مشارکت مستقیم سرمایه در تولید 36
- ب) مشارکت غیر مستقیم سرمایه در تولید 38
- ج) مشارکت سرمایه در تولید مؤسسات اجتماعی 39
- 3. بهره گیری از ظرفیتهای تولید 41
- فصل چهارم: مدیریت مصرف 44
- اشاره 44
- 1. تعیین هدف از مصرف 46
- 2. آگاهی و عمل به اصول اسلامی مصرف 47
- اشاره 47
- الف) اصل اعتدال 47
- ب) اصل پرهیز از اسراف و تبذیر 49
- ج) اصل مفید بودن کالای مصرفی 52
- د) اصل پیروی نکردن از الگوی مصرف بیگانگان 56
- اشاره 60
- 3. مدیریت مصرف خانواده 60
- الف) طبقه بندی هزینه ها 61
- ب) جای گزین کردن کالا 62
- ج) استفاده کامل از کالاها 63
- د) نگه داری اصولی از وسایل و کالاها 63
- اشاره 65
- فصل پنجم: تربیت و آموزش نیروی انسانی ارزشی (اخلاقی - اقتصادی) 65
- 1. آموزش و تقویت مسئولیت پذیری 66
- 2. آماده کردن فرزندان برای کار و تلاش 67
- 3. آگاه کردن فرزندان از درآمد خانواده 70
- 4. آموزش اعتماد به نفس 71
- 5. آموزش حفظ اموال 72
- 6. آموزش خرید 73
- 7. آموزش پس انداز 74
- 8. آموزش مصرف عاقلانه 75
- 9. ایجاد رفتار اقتصادی با گفت وگو 76
- اشاره 79
- 1. ایجاد تعادل روانی در خانواده 79
- فصل ششم: پی آمدهای مشارکت خانواده در جهاد اقتصادی 79
- 2. حاکم شدن خطوط اقتصاد اسلامی در خانواده 80
- 3. از بین رفتن زمینه انحراف های اخلاقی در خانواده 81
- 4. بستر سازی مناسب برای رشد و تکامل افراد خانواده 82
- 5. افزایش مهربانی و صمیمیت 83
- 6. بهره ور شدن خانواده 85
- اشاره 86
- فصل هفتم: وظایف رسانه ملی در سال جهاد اقتصادی در برابر خانواده 86
- 1. تبیین درک درست و ساده از مفهوم جهاد اقتصادی 87
- 2. آموزش بهره ور کردن اقتصاد خانواده 88
- 3. هدایت مصرف خانواده در جهت بهرهوری 91
- 4. ترویج روحیه خودکفایی ملی 92
- 5. تلاش برای بهبود وضعیت تولید در خانوادهها 94
- 6. احیای فرهنگ کار و سخت کوشی در میان اعضای خانواده 95
- نتیجه گیری 96
- اشاره 98
- کتاب نامه 98
- الف) کتاب 98
- ب) نشریه 100
- ج) پایگاه اینترنتی 100
فصل چهارم: مدیریت مصرف
اشاره
فصل چهارم: مدیریت مصرف
سومین وظیفه خانواده در سال جهاد اقتصادی، مدیریت مصرف است که شاید به نوعی از مشارکت در تولید هم مهمتر است. مصرف از ماده «صَرَفَ» است به معنی صَرف (محل خرج کردن).(1) در اصطلاح اقتصادی «مصرف عبارت از ارزش پول کالاها و خدماتی است که توسط افراد، خریداری و تهیه میشود».(2)
مصرف در میان متغیرهای اقتصادی به اندازهای اهمیت دارد که برخی از اقتصاددانان، هدف نهایی از انجام فعالیتهای اقتصادی دیگر از جمله تولید، پسانداز و سرمایهگذاری را مصرف میدانند. چنان که کینز یکی از اقتصاددانان نامی مینویسد: «غایت هر فعالیت اقتصادی، مصرف است».(3)
نقش مصرف در اقتصاد بسیار مهم است، ولی نگاه اسلام به مصرف، نگاه غایی نیست. به بیان دیگر، نگاه اسلام به مصرف، نگاه ابزاری است؛ زیرا در اسلام، هدف نهایی از تمام فعالیتهای انسان که از جمله آنها فعالیتهای اقتصادی است نزدیکی به خداست. چنان که خداوند در قرآن میفرماید:
1- فرهنگ صبا، ص 1009.
2- احمد اخوی، اقتصاد کلان، ص 151.
3- جان مینارد کینز، نظریه عمومی و اشتغال و بهره وری، ترجمه: منوچهر فرهنگ، ج 1، ص 131.