نقش و کارکرد خانواده در جهاد اقتصادی صفحه 49

«مَنِ اقْتَصَرَ عَلَی الْکِفافِ تَعَجَّلَ الرَّاحَهُ وَ تَبَوَّ اَخْفَضَ الدَّعَهِ؛ کسی که به کفاف زندگی اکتفا کند، در آسایش شتاب کرده و در راحتی فرود آمده است».(1)

همچنین مصرف نباید خانواده مسلمان را به ذلت بکشاند، بلکه باید او را به سوی رستگاری رهنمون شود. رسول خدا صلی الله علیه و آله میفرماید:

«اَفْلَحَ مَنْ هُدِیَ الی إلاسلامِ وَ کان عَیْشُهُ کفافأ و قَنَع به؛ هرکه به اسلام راهبر شود و لوازم زندگی، به اندازه رفع نیاز دارد و بدان قناعت کند، رستگار شده است».(2)

بنابراین، می توان گفت اعتدال باید در همه جلوههای زندگی خانواده مسلمان ایرانی به ویژه ابعاد مصرف (آب، انرژی، لوازم خانگی، پوشاک، خوراک و...) یک ضابطه باشد و بر تنظیم و کنترل رفتار خانواده مسلمان و اعضای آن تأثیر عمیق داشته باشد.

ب) اصل پرهیز از اسراف و تبذیر

ب) اصل پرهیز از اسراف و تبذیر

اسراف واژه بسیار جامعی است که هرگونه زیادهروی در کمیت و کیفیت و به طور کلی، هر نوع تجاوز از حد را شامل میشود. اسراف به معنای استفاده ناقص و نادرست از یک کالای مصرفی است. امام علی علیه السلام در مقام تبیین مفهوم اسراف و تبذیر میفرماید:

«ألا وَ إِنَّ إعطاءَ الْمالِ فِی غَیْرِ حَقِّهِ تَبْذیرٌ وَ اسرافُ؛ آگاه باشید، بخشیدن مال به آنها که استحقاق ندارند، زیادهروی و اسراف است».(3)

رسول خدا صلی الله علیه و آله هم درباره معنی اسراف میفرماید: «... مَن اعطی فی غیر حقّ فَقَد اسراف؛ هرکس مال و امکانات را نابجا هزینه کند، اسراف کرده است.»(4) تفاوت

1- ترجمه و شرح غررالحکم و دررالکلم آمدی (موضوعی)، ج2، ص390.
2- ترجمه نهجالفصاحه (موضوعی)، ص544.
3- نهجالبلاغه، ص240، خطبه 126.
4- الحیاه، ج4، ص231.