نقش و کارکرد خانواده در جهاد اقتصادی صفحه 50

اسراف با تبذیر این است که اسراف به معنای زیادهروی و از حد گذراندن است و تبذیر به معنی بیهوده مصرف کردن. برای اسراف کاری، داشتن تبذیر، کافی است. چنان که امام علی علیه السلام میفرماید:

«کَفَی بِالتَّبْذِیر سَرَفاً؛ بیهوده خرج کردن برای اسراف کاری کافی است».(1)

آنچه درباره اسراف و تبذیر مسلّم است، اینکه اسراف و تبذیر نه تنها در زندگی شخصی و خانواده موجب کاهش پسانداز و در نتیجه، کاهش سرمایهگذاری در تولید و مانع توسعه کشور میشود، بلکه امکان استفاده دیگر افراد جامعه، از امکانات موجود را سلب می کند و باعث فقر، شکاف طبقاتی و همچنین گمراهی در جامعه میشود. بیجهت نیست که خداوند در قرآن کریم، اسراف کاران را با شدیدترین لحن خطاب قرار داده است و میفرماید:

«إِنَّ اللَّهَ لَا یَهْدِی مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ؛ خداوند، اسراف کاران را هدایت نمیکند». (مؤمن: 28)

در اسلام، مصرف بی رویه، اسراف است. چنان که امام علی علیه السلام میفرماید: «ما فَوْقَ الْکفافِ اسرافٌ؛ بیش از حد کفاف مصرف کردن، اسراف کاری است».(2)

در آموزههای دینی مصداقهای زیبایی برای حد اسراف بیان شده است. چنان که امام صادق علیه السلام میفرماید:

«ملموسترین مصداق مصرف بی رویه این است که انسان از آب زیادآمده از نوشیدن، استفاده بهینه نکند، لباس پذیرایی را همه جا بپوشد و هسته میوهها را دور افکند».(3)

1- ترجمه و شرح غررالحکم و دررالکلم آمدی (موضوعی)، ج1، ص521.
2- ترجمه و شرح غررالحکم و دررالکلم آمدی (موضوعی)، ج1، ص522.
3- محمد محمدی ری شهری، میزان الحکمه، ترجمه: محمدرضا شیخی، ص 1296.