- دیباچه 1
- مقدمه 3
- اشاره 3
- اشاره 8
- نام گذاری سال 1391 به نام تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی 8
- 1. تداوم چالش ها در عرصه های اقتصادی 8
- 2. اولویت مسئله تولید، کار و سرمایه ایرانی 10
- فصل اول: کلیات 14
- اشاره 14
- اشاره 15
- 1. مال و ثروت 15
- تعریف اصطلاحی مال 16
- مال در لغت 16
- الف) مال و ثروت از دیدگاه اسلام 17
- اشاره 17
- یک مال از آن خداست 18
- سه مال وسیله قوام و سامان یابی زندگی مردم 19
- دو مال امانت در نزد انسان است 19
- چهار نکوهش بهره برداری نادرست از اموال 20
- پنج مال وسیله امتحان انسان 21
- 2. کار 23
- اشاره 23
- یک قوانین حاکم بر نظام هستی 24
- اشاره 24
- الف) کار و اهمیت آن در اسلام 24
- دو قوانین شریعت و نظام تشریع 26
- اشاره 26
- اول سفارش به کسب روزی با دست رنج 26
- دوم کار همانند جهاد در راه خدا و بلکه بالاتر از آن 27
- سوم نکوهش بی کاری و سربار دیگران شدن 28
- چهارم عبادت بودن کار 29
- پنجم تجلیل از کارگر 30
- سه کار در سیره عملی اولیای الهی 30
- ب) آداب کار 35
- یک اعتدال در کار 35
- اشاره 35
- دو پرداختن به کارهای مجاز 36
- سه پرداختن حقوق مالی 37
- 3. سرمایه 38
- اشاره 38
- الف) تعریف و معنای سرمایه 39
- ب) سرمایه از نگاه آموزه های دینی 40
- 4. تولید 47
- الف) اهمیت تولید 47
- اشاره 47
- اشاره 48
- ب) اسلام و مسئله تولید 48
- یک پای بندی به اصول و اهداف کلی نظام اقتصادی 49
- دو سیره ائمه اطهار علیهم السلام در افزایش تولید 51
- سه قوانین و مقررات مربوط به رشد تولید 52
- یک تفاوت در هدف تولید 53
- اشاره 53
- ج) تفاوت نگرش اسلام به تولید در مقایسه با دیگر نظامها 53
- دو تفاوت در اقسام تولیدات 55
- سه تفاوت در نگاه به عوامل تولید 56
- فصل دوم: اهداف تولید ، کار و سرمایه 57
- اشاره 57
- 1. تأمین نیازهای معیشتی 58
- 2. انجام وظایف عبادی 59
- 3. تحکیم ارزش های معنوی و اخلاقی 61
- اشاره 63
- 4. عدالت اجتماعی 63
- الف) رفع فقر 66
- عناصر عدالت اقتصادی 66
- اشاره 66
- ب) توازن اقتصادی 68
- 5. استقلال و عدم وابستگی اقتصادی 71
- 6. خودکفایی و اقتدار اقتصادی 74
- 7. رفاه عمومی 76
- 8. حفظ حاکمیت سیاسی اسلام 82
- اشاره 85
- 9. توسعه و رشد اقتصاد 85
- عوامل رشد اقتصادی 88
- اشاره 92
- 1. کشاورزی 92
- فصل سوم: بسترهای تولید ، کار و سرمایه 92
- اشاره 92
- اهمیت کشاورزی در اسلام 95
- کشاورزی، شغل انبیا و اولیا 100
- 2. دام داری و دام پروری 101
- اشاره 101
- اهمیت و جایگاه دام داری در اسلام 102
- اشاره 104
- 3. صنعت و فن آوری 104
- صنعت در اسلام 106
- اشاره 113
- 4. تجارت و بازرگانی 113
- اشاره 115
- جایگاه تجارت در اسلام 115
- الف) انگیزه سالم 117
- ب) صداقت و راستی 118
- ج) دانش و تخصص 119
- د) رعایت عدل و انصاف 122
- ه) اولویت تجارت داخلی 123
- و) انتخاب کالای مرغوب 124
- ز) استفاده بهینه از امکانات 124
- ح) اصلاح سرمایه 125
- نفی واسطه گری های غیر ضروری 126
- فصل چهارم: راهکارهای افزایش کار ، سرمایه گذاری و تولید 129
- اشاره 129
- 1. اصلاح برخی برداشت های نادرست فکری، فرهنگی و اعتقادی 130
- اشاره 130
- الف) تبیین مفهوم تقدیر روزی انسان 132
- ب) تبیین مفهوم توکل 134
- ج) تبیین مفهوم زهد و قناعت 136
- 2. ترویج و تبیین دیدگاه اسلام در زمینه فعالیت های اقتصادی 141
- اشاره 141
- الف) کار در اسلام 142
- ب) برادری مؤمنان در اسلام 145
- ج) مواسات در اسلام 147
- د) تعاون همگانی در اسلام 149
- ب) استغفار از گناهان 153
- الف) پای بندی به ایمان و تقوای الهی 153
- ج) صله رحم 154
- د) پرداخت زکات مال 155
- ه) رعایت عدل و داد 156
- 4. استفاده از تجربیات و دستاوردهای علمی 157
- اشاره 157
- الف) راهکارهای توسعه کار و تلاش 159
- اشاره 159
- یک ایجاد و حفظ فرهنگ کار 159
- دو تربیت نیروی کار ماهر 162
- سه ایجاد اشتغال و بستر کار 164
- اشاره 167
- چهار توجه به حقوق کارگر و حفظ انگیزه کار 167
- اول ارتقای جایگاه و احترام کارگر در جامعه 168
- دوم احیای حقوق کارگر 169
- ب) راهکارهای استفاده از سرمایه و افزایش سرمایه گذاری 170
- اشاره 170
- اشاره 171
- یک انباشت سرمایه 171
- اول هم بستگی اجتماعی 171
- سوم قناعت 172
- دوم پرهیز از اسراف و تبذیر 172
- دو امنیت اقتصادی 173
- سه استفاده از سرمایه های خارجی 175
- اشاره 175
- اسلام و استفاده از سرمایه های خارجی 179
- چهار تحمل سختی های اقتصادی مقطعی 182
- اشاره 182
- سوم اصلاح و تصویب قوانین 185
- اول ایجاد تعاونی های اعتبار 185
- دوم تشویق مردم به پس انداز 185
- 1. وظایف مردم در فعالیت های اقتصادی 186
- فصل پنجم: وظایف مردم، دولت و رسانه 186
- اشاره 186
- الف) مسئولیت دولت اسلامی 211
- اشاره 211
- اشاره 211
- 2. وظایف دولت1 211
- دو زمینه سازی برای تحقق عینی مبانی اقتصاد اسلامی 212
- یک تحقق اهداف اقتصادی اسلام 212
- سه تحقق نظام اقتصادی اسلام 213
- ب) جایگاه دولت در اقتصاد 213
- اشاره 217
- ج) مسئولیت دولت در قبال کار و سرمایه و تولید 217
- یک بسترسازی برای رشد و پیشرفت فعالیت های اقتصادی 218
- اشاره 218
- اول ایجاد تحول علمی و فرهنگی 219
- دوم ایجاد و تقویت عدالت اجتماعی 225
- سوم تأمین امنیت اقتصادی 230
- چهارم قانون گذاری و اجرای قوانین و مقررات 234
- اشاره 240
- اول تهیه طرح و برنامه اقتصادی 240
- دو مشارکت مستقیم دولت در توسعه فعالیت های اقتصادی 240
- دوم ایجاد زمینه اشتغال و مشارکت در تولید و سرمایه گذاری 244
- سوم حمایت از تلاشگران عرصه های اقتصادی 252
- چهارم نظارت و کنترل فعالیت های اقتصادی 259
- اشاره 265
- 3. نقش رسانه ملی در عرصه فعالیت های اقتصادی 265
- اشاره 266
- یک تبیین اهمیت کار در اسلام 266
- الف) رسانه و کار و اشتغال 266
- دو تبیین آداب کار و کوشش 267
- سه تشریح نتایج کار و کوشش 268
- چهار توجه به کارگر و حفظ انگیزه کار 269
- یک تبیین دیدگاه اسلام درباره سرمایه و سرمایه گذاری 271
- ب) نقش رسانه ملی در توسعه سرمایه گذاری 271
- اشاره 271
- دو تبیین تفاوت های اساسی بین دیدگاه اسلام با دیگر نظام ها در مورد سرمایه 272
- سه تبیین راه های جذب سرمایه های داخلی و امتیازهای آن 273
- چهار تبیین اهمیت سرمایه گذاری های بنیادی 273
- ج) رسانه ملی و تولید 275
- کتاب نامه 278
الف) پای بندی به ایمان و تقوای الهی
الف) پای بندی به ایمان و تقوای الهی
ایمان به خدا و رعایت پرهیزکاری و عمل به دستورهای الهی، افزون بر کمک برای رسیدن به سعادت ابدی، سبب افزونی نعمت ها و برکات دنیوی می شود. در آیات و روایات فراوانی، به صراحت به این امر اشاره شده است. در مورد اهل کتاب چنین آمده است: «اگر آنان( اهل کتاب) تورات و انجیل و آنچه را از سوی پروردگارشان به آنان فرو فرستاده شده است بر پا می داشتند از بالای سر و از زیر پاهایشان (روزی) می خوردند». (مائده: 66)
خداوند در آیه دیگری به صورت عام می فرماید: «وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَی آمَنُواْ وَاتَّقَواْ لَفَتَحْنَا عَلَیْهِم بَرَکاتٍ مِّنَ السَّمَاء وَالأَرْضِ؛ اگر مردم شهرها و آبادی ها ایمان می آوردند و تقوا و پرهیزکاری می کردند، برکاتی از آسمان و زمین بر آنان نازل می کردیم». (اعراف: 96)
امیر مؤمنان امام علی(ع) در این باره فرموده است:
هر کس تقوای الهی را بیشتر سازد، سختی هایی که به او روی آورده اند، برطرف می شوند. تلخی ها، شیرین می گردند و امواج متراکم گرفتاری ها، برطرف و مشکلات پیاپی خسته کننده آسان می شود. عظمت از دست رفته باز می آید و رحمت قطع شده خداوند، تجدید می شود و نعمت های الهی، به جوشش می آیند و برکات کم شده، افزایش می یابند.(1)
ب) استغفار از گناهان
ب) استغفار از گناهان
بر اساس آموزه های اسلامی، شیوع گناهان یکی از عوامل اصلی بروز فقر و مشکلات اقتصادی در جامعه است. ازاین رو، ضرورت دارد انسان در کنار کار و کوشش، اولاً به از بین رفتن زمینه های گناه در جامعه توجه کنند و ثانیاً از استغفار غافل نباشند. استغفار از گناهان، یکی دیگر از سنت های الهی است
1- نهج البلاغه، خطبه 198.