- دیباچه 1
- مقدمه 3
- اشاره 3
- 1. تداوم چالش ها در عرصه های اقتصادی 8
- نام گذاری سال 1391 به نام تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی 8
- اشاره 8
- 2. اولویت مسئله تولید، کار و سرمایه ایرانی 10
- اشاره 14
- فصل اول: کلیات 14
- اشاره 15
- 1. مال و ثروت 15
- مال در لغت 16
- تعریف اصطلاحی مال 16
- اشاره 17
- الف) مال و ثروت از دیدگاه اسلام 17
- یک مال از آن خداست 18
- دو مال امانت در نزد انسان است 19
- سه مال وسیله قوام و سامان یابی زندگی مردم 19
- چهار نکوهش بهره برداری نادرست از اموال 20
- پنج مال وسیله امتحان انسان 21
- اشاره 23
- 2. کار 23
- الف) کار و اهمیت آن در اسلام 24
- یک قوانین حاکم بر نظام هستی 24
- اشاره 24
- دو قوانین شریعت و نظام تشریع 26
- اشاره 26
- اول سفارش به کسب روزی با دست رنج 26
- دوم کار همانند جهاد در راه خدا و بلکه بالاتر از آن 27
- سوم نکوهش بی کاری و سربار دیگران شدن 28
- چهارم عبادت بودن کار 29
- سه کار در سیره عملی اولیای الهی 30
- پنجم تجلیل از کارگر 30
- یک اعتدال در کار 35
- ب) آداب کار 35
- اشاره 35
- دو پرداختن به کارهای مجاز 36
- سه پرداختن حقوق مالی 37
- اشاره 38
- 3. سرمایه 38
- الف) تعریف و معنای سرمایه 39
- ب) سرمایه از نگاه آموزه های دینی 40
- الف) اهمیت تولید 47
- اشاره 47
- 4. تولید 47
- ب) اسلام و مسئله تولید 48
- اشاره 48
- یک پای بندی به اصول و اهداف کلی نظام اقتصادی 49
- دو سیره ائمه اطهار علیهم السلام در افزایش تولید 51
- سه قوانین و مقررات مربوط به رشد تولید 52
- ج) تفاوت نگرش اسلام به تولید در مقایسه با دیگر نظامها 53
- اشاره 53
- یک تفاوت در هدف تولید 53
- دو تفاوت در اقسام تولیدات 55
- سه تفاوت در نگاه به عوامل تولید 56
- اشاره 57
- فصل دوم: اهداف تولید ، کار و سرمایه 57
- 1. تأمین نیازهای معیشتی 58
- 2. انجام وظایف عبادی 59
- 3. تحکیم ارزش های معنوی و اخلاقی 61
- اشاره 63
- 4. عدالت اجتماعی 63
- عناصر عدالت اقتصادی 66
- اشاره 66
- الف) رفع فقر 66
- ب) توازن اقتصادی 68
- 5. استقلال و عدم وابستگی اقتصادی 71
- 6. خودکفایی و اقتدار اقتصادی 74
- 7. رفاه عمومی 76
- 8. حفظ حاکمیت سیاسی اسلام 82
- اشاره 85
- 9. توسعه و رشد اقتصاد 85
- عوامل رشد اقتصادی 88
- اشاره 92
- 1. کشاورزی 92
- اشاره 92
- فصل سوم: بسترهای تولید ، کار و سرمایه 92
- اهمیت کشاورزی در اسلام 95
- کشاورزی، شغل انبیا و اولیا 100
- 2. دام داری و دام پروری 101
- اشاره 101
- اهمیت و جایگاه دام داری در اسلام 102
- 3. صنعت و فن آوری 104
- اشاره 104
- صنعت در اسلام 106
- 4. تجارت و بازرگانی 113
- اشاره 113
- اشاره 115
- جایگاه تجارت در اسلام 115
- الف) انگیزه سالم 117
- ب) صداقت و راستی 118
- ج) دانش و تخصص 119
- د) رعایت عدل و انصاف 122
- ه) اولویت تجارت داخلی 123
- ز) استفاده بهینه از امکانات 124
- و) انتخاب کالای مرغوب 124
- ح) اصلاح سرمایه 125
- نفی واسطه گری های غیر ضروری 126
- فصل چهارم: راهکارهای افزایش کار ، سرمایه گذاری و تولید 129
- اشاره 129
- 1. اصلاح برخی برداشت های نادرست فکری، فرهنگی و اعتقادی 130
- اشاره 130
- الف) تبیین مفهوم تقدیر روزی انسان 132
- ب) تبیین مفهوم توکل 134
- ج) تبیین مفهوم زهد و قناعت 136
- اشاره 141
- 2. ترویج و تبیین دیدگاه اسلام در زمینه فعالیت های اقتصادی 141
- الف) کار در اسلام 142
- ب) برادری مؤمنان در اسلام 145
- ج) مواسات در اسلام 147
- د) تعاون همگانی در اسلام 149
- الف) پای بندی به ایمان و تقوای الهی 153
- ب) استغفار از گناهان 153
- ج) صله رحم 154
- د) پرداخت زکات مال 155
- ه) رعایت عدل و داد 156
- اشاره 157
- 4. استفاده از تجربیات و دستاوردهای علمی 157
- الف) راهکارهای توسعه کار و تلاش 159
- یک ایجاد و حفظ فرهنگ کار 159
- اشاره 159
- دو تربیت نیروی کار ماهر 162
- سه ایجاد اشتغال و بستر کار 164
- اشاره 167
- چهار توجه به حقوق کارگر و حفظ انگیزه کار 167
- اول ارتقای جایگاه و احترام کارگر در جامعه 168
- دوم احیای حقوق کارگر 169
- اشاره 170
- ب) راهکارهای استفاده از سرمایه و افزایش سرمایه گذاری 170
- یک انباشت سرمایه 171
- اول هم بستگی اجتماعی 171
- اشاره 171
- دوم پرهیز از اسراف و تبذیر 172
- سوم قناعت 172
- دو امنیت اقتصادی 173
- اشاره 175
- سه استفاده از سرمایه های خارجی 175
- اسلام و استفاده از سرمایه های خارجی 179
- اشاره 182
- چهار تحمل سختی های اقتصادی مقطعی 182
- دوم تشویق مردم به پس انداز 185
- اول ایجاد تعاونی های اعتبار 185
- سوم اصلاح و تصویب قوانین 185
- اشاره 186
- فصل پنجم: وظایف مردم، دولت و رسانه 186
- 1. وظایف مردم در فعالیت های اقتصادی 186
- الف) مسئولیت دولت اسلامی 211
- اشاره 211
- 2. وظایف دولت1 211
- اشاره 211
- دو زمینه سازی برای تحقق عینی مبانی اقتصاد اسلامی 212
- یک تحقق اهداف اقتصادی اسلام 212
- سه تحقق نظام اقتصادی اسلام 213
- ب) جایگاه دولت در اقتصاد 213
- ج) مسئولیت دولت در قبال کار و سرمایه و تولید 217
- اشاره 217
- اشاره 218
- یک بسترسازی برای رشد و پیشرفت فعالیت های اقتصادی 218
- اول ایجاد تحول علمی و فرهنگی 219
- دوم ایجاد و تقویت عدالت اجتماعی 225
- سوم تأمین امنیت اقتصادی 230
- چهارم قانون گذاری و اجرای قوانین و مقررات 234
- اشاره 240
- اول تهیه طرح و برنامه اقتصادی 240
- دو مشارکت مستقیم دولت در توسعه فعالیت های اقتصادی 240
- دوم ایجاد زمینه اشتغال و مشارکت در تولید و سرمایه گذاری 244
- سوم حمایت از تلاشگران عرصه های اقتصادی 252
- چهارم نظارت و کنترل فعالیت های اقتصادی 259
- اشاره 265
- 3. نقش رسانه ملی در عرصه فعالیت های اقتصادی 265
- یک تبیین اهمیت کار در اسلام 266
- اشاره 266
- الف) رسانه و کار و اشتغال 266
- دو تبیین آداب کار و کوشش 267
- سه تشریح نتایج کار و کوشش 268
- چهار توجه به کارگر و حفظ انگیزه کار 269
- یک تبیین دیدگاه اسلام درباره سرمایه و سرمایه گذاری 271
- ب) نقش رسانه ملی در توسعه سرمایه گذاری 271
- اشاره 271
- دو تبیین تفاوت های اساسی بین دیدگاه اسلام با دیگر نظام ها در مورد سرمایه 272
- سه تبیین راه های جذب سرمایه های داخلی و امتیازهای آن 273
- چهار تبیین اهمیت سرمایه گذاری های بنیادی 273
- ج) رسانه ملی و تولید 275
- کتاب نامه 278
بنا بر آنچه گفته شد، ضرورت دارد به راهکارهای ارائه شده در دانش اقتصاد، در راستای پیشرفت کار و افزایش سرمایه و تولید توجه شود. در این قسمت، به صورت مختصر به بعضی از این راهکارها اشاره می کنیم:
الف) راهکارهای توسعه کار و تلاش
اشاره
الف) راهکارهای توسعه کار و تلاش
در نظام های اقتصادی، کار و تلاش، پایه اصلی اقتصاد به شمار می آید. بررسی ها نیز نشان داده است، جامعه ای که به کار توجه کرده، پیشرفت اقتصادی داشته است، ولی در همه جوامعی که دچار عقب ماندگی بوده اند، نگرش شایسته ای برای کار و تلاش نبوده است. در نتیجه، اهمیت کافی و لازم به آن داده نشده است. امروزه به اثبات رسیده است تا زمانی که مردم به مسئله کار اهتمام نداشته باشند، هرگز نمی توانند در زمینه اقتصاد به رشد و توسعه لازم دست یابند. در این باره سفارش های فراوانی شده است که عبارتند از:
یک ایجاد و حفظ فرهنگ کار
یک ایجاد و حفظ فرهنگ کار
به دلیل آنکه اقتصاد، بر تصرف در طبیعت متکی است و این امر جز با کار محقق نمی شود، بنابراین کار بر ای اقتصاد، مانند ستون ساختمان است. اصولاً اقتصاد منهای کار، معنا و مفهومی ندارد. ازاین رو، اولین گام در جامعه ای که خواهان اقتصاد پیشرفته و توسعه یافته است، توجه به فرهنگ کار است. متأسفانه در جوامع عقب مانده اقتصادی، نگرش درستی درباره کار، به ویژه کارهای یدی وجود ندارد. بنابراین، ضرورت دارد پیش نیاز زاویه دید مردم نسبت به کار تغییر یابد. آن گاه وجدان کاری و صداقت در انجام وظایف، تقویت شود.
در هر جامعه ای، افزون بر کمک گرفتن از نوع ارزش های حاکم، با راهکار های مناسبی که وجود دارد، باید مردم به این باور برسند که زندگی مناسب جز در سایه انجام کار به دست نمی آید. مبدأ حرکت اغلب جوامعی