تولید ملی، کار و سرمایه از منظر آموزه های دینی صفحه 172

دوم پرهیز از اسراف و تبذیر

دوم پرهیز از اسراف و تبذیر

هرگز انباشت سرمایه یا پس انداز با اسراف ممکن پذیر نیست. ازاین رو، یکی از لوازم تحصیل سرمایه، ترک اسراف و تبذیر است. امیر مؤمنان، علی(ع) می فرماید: «میانه روی (مال) کم و اندک را زیاد می کند، ولی اسراف (مال) فراوان را نابود می سازد».(1)

ایشان درباره تعیین حد و اندازه اسراف چنین می فرماید: «مَافوقَ الکفافِ اسرَاف؛ بیش از حدّ کفاف (مقدار متعارف رفع نیازها) اسراف است».(2)

رسول خدا صلی الله علیه و آله خبر داده اند که هر کس به تبذیر، یعنی بیهوده خرج کردن روی آورد، دچار فقر و ناداری می شود.(3)

سوم قناعت

سوم قناعت

اگر مردم جامعه ای در مصرف میانه رو و قانع باشند، به عزت و استقلال می رسند. امام کاظم(ع) می فرماید: «هر کس میانه رو و قانع باشد، نعمت در دست او باقی می ماند».(4)

اگر افراد میانه روی و قناعت را پیشه خود سازند، می توانند مازاد بر نیازشان را پس انداز کنند و در راستای تأمین سرمایه مورد نیاز، به فعالیت اقتصادی کلان بپردازند.

در نتیجه، اگر مردم جامعه در تأمین نیازهایشان میانه رو شدند و قناعت پیشه کردند و از آلودگی به اسراف و مصرف گرایی افراطی و غرق شدن در تجملات اضافی بپرهیزند، زمینه برای تمرکز و انباشت سرمایه فراهم می شود. آن گاه از طریق هدایت سرمایه ها به بخش فعالیت های اقتصادی، می توان به پیشرفت های لازم دست یافت.

1- الحیاه، ج4، ص348.
2- الحیاه، ج4، ص309.
3- «مَنْ بذّر افَقَرهُ اللهُ.» الحیاه، ج4، ص323.
4- تحف العقول، ص297.