تولید ملی، کار و سرمایه از منظر آموزه های دینی صفحه 23

2. کار

اشاره

2. کار

کار، یکی از مهم ترین عوامل تولید است. این عامل در مقایسه با دیگر عوامل تولید، جایگاه و اهمیت بیشتری دارد؛ چون بیشتر منابع مورد نیاز انسان، بدون دخالت کار نیروی انسانی قابل بهره برداری نیستند. حتی کارآیی سرمایه که یکی دیگر از عوامل تولید است، در نتیجه همراهی با کار نیروی انسانی است که در روند تولید، سودمند خواهد بود. به سخنی دیگر، جریان اقتصاد بر دو محور می چرخد: طبیعت و کار. اگر عامل کار نبود، زندگی انسان در همان شکل ابتدایی می ماند که بوده است. همه پیشرفت های تمدنی و تولیدات عظیم، ره آورد کار انسانند. شاید گفته شود امروزه نقشی که ابزار و فن آوری های پیشرفته در تولید دارند، بسیار بیشتر از کاری است که نیروی های انسانی انجام می دهند. در پاسخ باید گفت اولاً با حذف کار نیروهای متخصصی که این فن آوری ها را به کار می اندازند، هیچ نوع کارآیی برای آن ابزار متصور نیست. ثانیاً مگر فن آوری و ابزارهای پیشرفته، ره آورد کار به شمار نمی آیند؟

گذشته از این ، نقشی که کار افزون بر تولید در حفظ سلامت اخلاقی و نظام اجتماع دارد، آن را بر دیگر عوامل تولید برتری می بخشد. کار در همه نظام های اقتصادی، منشأ یا موجب استحقاق درآمد است. تفاوتی که از این نظر میان نظام اقتصادی اسلام و دیگر نظام ها وجود دارد، این است که اسلام، کار را مبنای استحقاق درآمد قرار داده است؛ چون بر اساس جهان بینی اسلامی، همه امکانات، از جمله ثروت ها برای انسان خلق شده است و این به آن معنا نیست که انسان در خدمت دیگر عوامل مادی باشد. ازاین رو، نمی توان گفت مجموعه عوامل تولید در عرض هم قرار دارند و طبق سازوکار عرضه و تقاضا، سهم هر یک از عوامل در تولید تعیین شود. در