تولید ملی، کار و سرمایه از منظر آموزه های دینی صفحه 88

تشویق به کوشش و به دست آوردن روزی را می توان نشانه دیگری بر پذیرش اندیشه رشد اقتصادی از سوی اسلام دانست. در روایتی از امام کاظم(ع) نقل شده است: «اِعْمَلْ لِدُنیاکَ کانّک تَعِیشُ اَبداٌ؛ برای دنیایت آن چنان کار کن که گویا تا ابد زنده هستی».(1)

اسلام به کار انداختن سرمایه و پرهیز از کنار گذاشتن پول را گامی دیگر برای رشد و توسعه اقتصادی دانسته و بدان سفارش کرده است. امام صادق(ع) می فرماید: «مَا یَخلفُ الرجلُّ بَعَدَهُ شَیئاً اَشدُّ عَلیهِ مِنْ الْمالِ الصامِتِ؛ سخت ترین و بدترین چیزی که شخص بعد از خود به جای می گذارد، مال راکد است.» راوی سؤال می کند: پس با آن چه کار کند؟ امام می فرماید: «آن را در ساختن بنایی، بستانی یا خانه ای (در راه آبادسازی) سرمایه گذاری کند».(2)

در راستای همین تدبیرها و تشویق ها بود که اقتصاد جوامع اسلام، به رشد و توسعه بی نظیری دست یافت که حتی ضعیف ترین کشورهای اسلامی (واقع در مناطق افریقایی) با مازاد زکات مواجه می شدند و آن را به مرکز حکومت اسلامی می فرستادند.(3)

عوامل رشد اقتصادی

عوامل رشد اقتصادی

مکاتب اقتصادی دنیا، برخی امور را عوامل رشد اقتصادی برشمرده اند که در این میان، سرمایه، کار و تلاش، انضباط و وجدان کاری، در رشد اقتصادی نقش بیشتری دارند. البته وجود منابع مادی، پول، ثروت، سهولت در دسترسی به تسهیلات بانکی، از دیگر عوامل رشد اقتصادی است. داشتن آب مناسب و کافی، زمین خوب و مرغوب نیز در تولید و بهره وری نقش دارند.

1- وسائل الشیعه، ج12، ص49، باب 28، ح2.
2- وسائل الشیعه، ج12، ص44.
3- دفتر همکاری حوزه و دانشگاه، مبانی اقتصاد اسلامی، ص208.