محرمات اسلام: (مجموعه ای از معارف اسلامی اعتقادی - فقهی - اخلاقی - تاریخی - اقتصادی) صفحه 204

ص :204

1- روی الصّدوق فی کتاب التوحید عن أبی معمّر السعدانی: إنّ رجلاً أتی أمیرالمؤمنین علیه السلام فقال: یا أمیرالمؤمنین إنّی قد شککت فی کتاب اللّه المنزل، فقال له علیّ علیه السلام: ثکلتک أمّک إلی أن قال علیه السلام: فإیّاک أن تفسّر القرآن برأیک حتّی تفقهه عن العلماء فإنّه ربّ تنزیل یشبه کلام البشر و هو کلام اللّه، و تأویله لایشبه کلام البشر، کما لیس شی ء من خلقه یشبهه، کذلک لایشبه فعله تبارک و تعالی شیئاً من أفعال البشر، و لایشبه شی ء من کلامه کلام البشر. (التوحید ص 254)

2- المستدرک الوسائل عن تفسیر العیاشی عن بریدبن معاویه العجلی قال: قلت لأبی جعفرعلیه السلام: «قل کفی باللّه شهیداً بینی و بینکم و من عنده علم الکتاب (الرعد /43) فقال: نزلت فی علیّ بعد رسول اللّه صلی الله علیه وآله و فی الائمّه بعده و علیّ عنده علم الکتاب. (المستدرک ج 17/334)

ابوبصیر می گوید: به امام باقرعلیه السلام گفتم: آیا مقصود از آیه (بل هو آیات بینّات فی صدور الذین أوتوالعلم) [یعنی این قرآن آیات روشنی است که ما آن را در سینه صاحبان علم قرار دادیم] شما هستید؟ امام باقر علیه السلام فرمود: جز ما چه کسی می تواند باشد، در حالی که ما معنای (والراسخون فی العلم) هستیم؟»

مؤلّف گوید: تفصیل این گونه روایات را ما در کتاب «آیات الفضائل» ذکر کرده ایم، مراجعه شود.

تقلید بی اساس [و سدّ باب اجهتاد]

در اوایل قرن چهارم هجری، فقهای اهل سنت فراوان شدند و هر کدام داعیه فقاهت و اجتهاد داشتند و مردم را به سوی خود دعوت می کردند. طبق آنچه بعضی از فقها و مؤرخین بیان نموده اند، در آن زمان بیش از پنجاه قصه در بین اهل سنّت مدعی فقاهت بودند و هر کدام از آنان را عده ای حمایت می کردند. رفته رفته اختلاف در بین آنان فراوان گردید و حاکم آن زمان الزام نمود که چهار نفر از آنان حق فقاهت داشته و سایرین باید از نظر آنان پیروی کنند و به همین علت باب اجتهاد مسدود گشت و همه مردم موظف شدند که از یکی از چهار مذهب حنفی و شافعی و حنبلی و مالکی پیروی نمایند. در نتیجه، مذاهب حنفی، شافعی، مالکی و حنبلی به عنوان مذاهب رسمی معرفی شدند و شیعیان حق اعلان موجودیت پیدا نکردند و مذهب آنان غیر رسمی اعلام شد.

این وضعیت تازمانی پادشاهی سلطان محمد خدابنده ادامه داشت. این پادشاه یک روز از یکی از همسران خود عصبانی گشت و او را در یک جلسه سه طلاقه

-1