محرمات اسلام: (مجموعه ای از معارف اسلامی اعتقادی - فقهی - اخلاقی - تاریخی - اقتصادی) صفحه 297

ص :297

1- الکبر و الخیلاء قال اللّه سبحانه: ألیس فی جهنّم مثویً للمتکبرین. (39/61) و قال سبحانه: أدخلوا أبواب جهنّم خالدین فیها فلبئس مثوی المتکبرین. (39/72) و قال سبحانه: کذلک یطبع اللّه علی کلّ قلب متکبّر جبار. (40/37) و قال سبحانه: أبی و استکبر و کان من الکافرین. (2/32)

2- الکافی... عن الباقرعلیه السلام: العزّ رداءاللّه و الکبر ازاره فمن تناول شیئاً منه اکبّه اللّه فی جهنّم (الکافی ج 2/309)

امام صادق علیه السلام فرمود: در دوزخ برای متکبران جایگاهی است به نام سقر که از شدت حرارت به خدای خود شکایت نموده و اجازه خواسته که یکبار تنفس کند و چون تنفس نموده دوزخ را به آتش کشیده است.

امام صادق علیه السلام فرمود: افراد متکبر در روز قیامت به صورت ذرّه در زیر پاهای اهل محشر قرار خواهند گرفت تا خداوند از حساب خلایق فارغ گردد.

عجب و غرور و خودستایی [تزکیه النفس]

خودستایی و تزکیه نفس عمل ناپسندی است انسان مؤمن همیشه باید هراس داشته باشد که آیا اعمال او پذیرفته شده و یا مردود گشته است و نسبت به خود نیز باید بدبین باشد و از اعمال برونی و درونی خود بترسد و دیگران رابهتر از خویش بداند و خود را بدتر از همه مردم بپندارد تا آخر عمر بین خوف و رجا و ترس و امید باشد؛ چرا که مؤمن تا مرگ او نرسد نمی داند با او چه خواهد شد.

خداوند در قرآن می فرماید: «فلا تزکّوا أنفسکم هو أعلم بمن إتّقی»؛ یعنی: «خودستایی نکنید؛ چرا که تنها خدا می داند اهل تقوا کیانند.»

امام صادق علیه السلام در تفسیر آیه فوق فرمود: «خودستایی این است که شخصی بگوید: من دیشب نماز خواندم و روز قبل روزه گرفتم.» سپس فرمود: «عده ای در زمان امیرالمؤمنین علیه السلام با یکدیگر چنین می گفتند و امیرالمؤمنین علیه السلام به آنان فرمود: ولکن من شب می خوابم و روز نیز می خوابم و اگر بین آن دو نیز فرصتی پیدا کنم می خوابم.» [تفسیر برهان، ج 4/254]

-1